Ngày 22/11/2016, Phòng Văn hóa và Thông tin Quận 5 tổ chức họp mặt nhân kỷ niệm Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11/2016). Đến dự có ông Võ Tiến Sĩ – Ủy viên BTVTU, Bí thư Quận ủy Quận 5, bà Trần Thị Anh Vũ – Phó Bí thư Thường trực Quận ủy, ông Phạm Quốc Huy – Phó Bí thư, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Quận, bà Huỳnh Ngọc Nữ Phương Hồng – Uy viên Ban thường vụ Quận ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân Quận cùng các anh chị trong thường trực Quận ủy, Thường trực HĐND, UBND, UBMTTQ quận, Ban quản trị các Hội quán, Ban quản lý các di tích trên địa bàn Quận 5.
Ông Võ Tiến Sĩ – Ủy viên Ban thường vụ Thành ủy, Bí thư Quận ủy Quận 5 trao giấy khen cho các tập thể
Tại hội nghị, Bà Trần Thị Minh Tân – Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin Quận 5 đã phát biểu ôn truyền thống kỷ niệm Ngày di sản văn hóa Việt Nam lần thứ XII (23/11/2005 – 23/11/2016) và báo cáo kết quả thực hiện công tác quản lý nhà nước về bảo tồn và phát huy các giá trị di tích trên địa bàn Quận 5 năm 2016.
Hiện nay trên cả nước có khoảng trên 4 vạn di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh. Trong đó, có hơn 3 nghìn di tích được xếp hạng cấp quốc gia, hơn 5 nghìn di tích xếp hạng cấp tỉnh. Cộng thêm vào đó là gần 1 nghìn di sản phi vật thể được sưu tầm nghiên cứu, lưu trữ… Những năm qua, công cuộc bảo tồn và phát huy các di sản văn hoá của dân tộc đã đạt được nhiều tiến bộ. Nhiều di sản văn hoá vật thể và phi vật thể được bảo vệ và phát huy giá trị, các nghệ nhân được tôn vinh, công tác xã hội hoá được tăng cường và thu hút được đông đảo các tổ chức và cá nhân tham gia bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá.
Quận 5, là một quận trung tâm của Thành Phố, tuy có diện tích nhỏ hẹp nhưng là địa bàn có đời sống văn hóa phong phú. Bên cạnh nhiều công trình xây dựng hiện đại, toàn quận hiện có 109 thiết chế văn hóa đa dạng: Lăng, Nhà cổ, Khu phố cổ , bia tưởng niệm, tượng đài, Chùa, Tịnh xá, Nhà thờ, Hội quán, Từ đường, Đình , Đền , Miếu và nhiều điểm sinh hoạt cộng đồng.
Trong đó, có 19 di tích được công nhận, 11 di tích cấp quốc gia và 8 di tích cấp Thành phố. Đặc biệt có 3 di tích lịch sử văn hóa: di tích Nhà lưu niệm chủ tịch Hồ Chí Minh (số 5 Châu Văm Liêm, phường 14, Quận 5) nơi Bác Hồ dừng chân trước khi ra đi tìm đường cứu nước, Khu di tích trại giam Bệnh viện Chợ Quán – nơi đồng chí Trần Phú – Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng cộng sản Việt Nam bị giam giữ và hy sinh, Chùa Thiên Tôn – cơ sở nội thành, nơi tiếp tế nuôi quân, nơi bảo vệ các cán bộ Khu ủy Sài Gòn- Gia Định trong 2 cuộc kháng chiến. Có 6 Hội quán lớn thuộc các nhóm ngôn ngữ được xếp hạng di tích cấp Quốc gia: di tích kiến trúc nghệ thuật chùa Bà Tuệ Thành (nhóm ngôn ngữ Quảng Đông), Chùa Bà Ôn Lăng, Nhị Phủ Miếu, Chùa Bà Hà Chương, ( Nhóm ngôn ngữ Phước Kiến), Chùa bà Quỳnh Phủ (Nhóm ngôn ngữ Hải Nam), Chùa Ông Nghĩa An (Nhóm ngôn ngữ Triều Châu). Các di tích kiến trúc nghệ thuật cấp thành phố gồm: Đình Tân Kiểng, Từ đường Họ Lý, Từ đường Phước Kiến, Hội quán Tam Sơn, Hội quán Phước An, Trường THCS Hồng Bàng, Trường PTTH Chuyên Lê Hồng Phong.
Ngoài ra, trên địa bàn Quận 5 còn có 11 công trình, địa điểm dự kiến xếp hạng theo Quyết định 5360/QĐ – UBND của Ủy ban nhân dân Thành phố về thực hiện kiểm kê di tích lịch sử - văn hóa trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh.
Bà Huỳnh Ngọc Nữ Phương Hồng – Ủy viên Ban thường vụ Quận ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân Quận và ông Trần Văn Nghĩa – Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Quận 5 trao tặng giấy khen cho các cá nhân
Bên cạnh các thiết chế văn hóa trên qua khảo sát thống kê tại 10 di tích được công nhận, Quận 5 hiện có 355 hiện vật và 259 cặp liễn đối, hoành phi, bài vị, văn bia có giá trị cần được bảo tồn. Tất cả các thiết chế văn hóa trên là tài sản có giá trị về mặt lịch sử chính trị, tư tưởng góp phần giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc, định hướng nhân cách và lối sống tốt đẹp trong nhân dân. Việc bảo tồn và phát triển các giá trị di sản văn hóa trong nhiều năm qua luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Thường trực Quận ủy – thường trực UBND; kịp thời giải quyết các trường hợp hư hỏng, xuống cấp, có nguy cơ sụp đổ tại các Di tích trên địa bàn quận, đặc biệt quận quan tâm việc trùng tu, bảo tồn đối với các Di tích lịch sử văn hóa như Nhà Lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh (phường 14); Đình Tân Kiểng (phường 2) từ nguồn ngân sách của Quận, Kiến nghị Thành phố chấp thuận cho Quận 5 trùng tu và bảo tồn di tích trại giam Bệnh viện Chợ Quán – nơi đồng chí Trần Phú – Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng cộng sản Việt Nam bị giam giữ và hy sinh từ nguồn ngân sách của Thành phố. Bên cạnh sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của lãnh đạo Quận ủy – UBND quận, trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa tại Quận 5 được thực hiện và phát huy hiệu quả từ nguồn xã hội hóa. Các kinh phí trùng tu, tu sửa cấp thiết các di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia, cấp Thành phố luôn được sử dụng kinh phí tài trợ, kinh phí tổ chức các hoạt động tại di tích từ nguồn hương dầu, đấu đèn, các hoạt động biểu diễn nghệ thuật tuồng cổ…..
Trong công tác đảm bảo an toàn cho di tích, Phòng Văn hóa và Thông tin Quận 5 đã chủ động vận động các Hội quán Tuệ Thành, Hội quán Nghĩa Nhuận, Chùa Thiên Tôn, Đình Minh Hương Gia Thạnh, Hội quán Phước An trang bị hệ thống camera quan sát tại các vị trí trọng yếu của di tích như nóc mái, khu vực trưng bày các hiện vật, cổ vật quý, nơi có đông người qua lại nhằm góp phần tích cực trong công tác bảo tồn di tích.
Vận động các di tích trang bị hệ thống phòng cháy chữa cháy, thiết lập đội phòng cháy chữa cháy tại các di tích, hạn chế đốt vàng mã, nhang đèn qua đó cũng góp phần thực hiện tốt Chỉ thị 27 – CT/TW về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội.
Hàng năm các ban ngành, đoàn thể quận còn phối hợp tổ chức các hoạt động: hội thi Tìm hiểu các di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn Quận, hội thi thuyết minh viên không chuyên và Hành trình công dân đến với di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn quận... ngoài ra Các lễ hội truyền thống, lễ hội dân gian như: Lễ hội Nguyên Tiêu, Lễ hội Hoa Đăng được tổ chức hàng năm góp phần rất lớn trong công tác tuyên truyền giáo dục và phát huy các giá trị di sản văn hóa trên địa bàn quận.
Thực hiện Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ Quận 5 lần thứ XI nhiệm kỳ 2015 – 2020 về “Phát huy tiềm năng và lợi thế của Quận 5, từng bước xây dựng và phát triển dịch vụ du lịch trên địa bàn giai đoạn 2015 đến 2020”; Trong năm 2016, Phòng Văn hóa và Thông tin Quận 5 đã chủ động triển khai thực hiện kế hoạch Quay phim và in sách về 19 di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia và cấp Thành phố trên địa bàn Quận 5 bằng nguồn kinh phí xã hội hóa. Dự kiến hoàn thành vào tháng 4/2017. Đây cũng là một hoạt động trọng tâm nhằm góp phần quảng bá giới thiệu các nét đẹp văn hóa và con người Quận 5 và cùng góp phần thực hiện hiệu quả chưng trình “Phát huy tiềm năng và lợi thế của Quận 5, từng bước xây dựng và phát triển dịch vụ du lịch trên địa bàn giai đoạn 2015 đến 2020”;
Dịp này, Ủy ban nhân dân Quận 5 cũng trao tặng giấy khen cho 11 tập thể và 18 cá nhân có nhiều thành tích đóng góp cho hoạt động bảo tồn, phát huy các giá trị di tích trên địa bàn Quận 5.