Chiều ngày 22/8/2017, tức mùng 1 tháng bảy Âm lịch (Âl), một trận mưa lớn, kéo dài đến tận 10 giờ đêm đã mở đầu cho một tháng được mệnh danh từ xưa là tháng mưa ngâu. Mưa lúc lớn, lúc nhỏ nhưng rải đều gần như khắp địa bàn thành phố. Kinh nghiệm dân gian cho rằng tháng 7 (Âl) khó làm ăn dường như cũng có lý của nó, do mưa nhiều, đi lại vất vả khó khăn. Năm nay, ngay ngày đầu tháng 7 (Âl), trận mưa kéo dài làm méo mặt tất cả các quán ăn uống, khổ nhất là những người buôn bán trên vỉa hè và bán dạo - bán hàng ăn thì khỏi nói…, bán gì… ăn nấy!
Tháng 7 trong thần thoại xưa có chuyện Ngưu Lang, Chức Nữ. Chức Nữ là con gái của Trời, chăm chỉ làm nghề dệt vải. Ngưu Lang chăn bầy trâu của Trời. Hai người gặp gỡ, yêu nhau… riết rồi nàng quên dệt vải, chàng quên chăn trâu, bỏ bầy trâu đói lăn đói lóc. Trời giận quá, cấm tiệt, mỗi năm chỉ cho hai đứa gặp nhau một lần vào mùng 7 tháng 7. Lâu ngày mới gặp nên nàng Chức Nữ cứ sụt sùi… khóc, thành mưa ngâu (gọi chệch từ việc Chức Nữ khóc cùng chàng “Ngưu”). Kể ra cũng đáng thương cho hai người trên trời, nhưng ở trần gian này, hàng quán ế ẩm do nàng Chức Nữ khóc gây mưa, ngẫm ra còn đáng thương hơn.
Với người Hoa, rằm tháng 7 là một trong số những ngày rằm quan trọng trong năm, cùng với rằm tháng giêng, tháng 8 và tháng 10. Với quan niệm tháng 7 là tháng cô hồn, Diêm Vương cho mở cửa địa ngục để hồn người đã khuất có thể lên dương gian để “giao lưu”, nên muốn tránh bị tà ma quấy phá thì phải “biết điều”, cúng kiếng, làm việc phước đức, bố thí người nghèo… Mặt khác, rằm tháng 7 còn là ngày lễ Vu Lan, báo hiếu công ơn cha mẹ, tổ tiên, cho nên cũng… nhân tiện địa ngục mở cửa, mua sắm vật dụng, tiền bạc để gởi xuống cõi Âm cho người đã khuất có thêm tiện nghi. Cách gởi duy nhất xưa nay vẫn dùng là đốt. Đốt xong, coi như hàng đã gởi đi, người ở cõi Âm nhận được ngay, nhanh hơn bất kỳ một công ty chuyển phát nhanh nào! Mọi thứ đồ đạc, tiền bạc gởi đều được làm bằng giấy, gọi chung là đồ vàng mã. Xưa có câu “Đi với Phật mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy” là vậy.
Chính nhu cầu phục vụ cho người ở cõi Âm là cơ hội làm ăn cho khá nhiều người. Đồ vàng mã là một ngành hàng kinh doanh quanh năm, nhưng chỉ thực sự sôi động vào tháng 7. Nghề làm đồ vàng mã nay phát triển, thiết kế qua máy tính, in đồ họa 3D, nên ngay cả hàng chợ cũng đẹp và phong phú. Một cửa hàng trên đường Phan Văn Khỏe cho biết: giá của biệt thự 1 trệt, 1 lầu là 160 ngàn đồng, còn biệt thự trệt chỉ 120 ngàn đồng. Các loại xe hơi Mercerdes, Toyota Lexus, BMW, Porche, hay “sang chảnh” như Roll-Royce đều có. Mô tô phân khối lớn? Có luôn! Xe máy cỡ như Sh150 thì… thường thôi, 30 ngàn đồng/chiếc. Những thứ hàng “độc” như xe máy to cỡ y như xe thật, hay biệt thự to có sân vườn, vật dụng trong nhà và luôn cả người giúp việc, trang bị đủ máy lạnh, máy giặt, ti vi LCD… thì phải đặt trước mới có. Giá có thể từ một tới vài ba triệu đồng. Hiện đại hơn, là các loại sản phẩm công nghệ số với Iphone 7, Ipad, thậm chí là Fly - cam - thiết bị bay có thể được lập trình và điều khiển quay phim, chụp hình qua mạng Internet.
Ngoài đồ vàng mã, kinh doanh đồ chay, sản xuất thức ăn chay và các quán ăn chay đều nhộn nhịp hẳn, do nhu cầu tăng vọt. Một số nhà hàng thì kinh doanh buffet chay suốt tháng 7, với quảng cáo thực đơn hàng trăm món để thu hút khách. Các công ty, cơ sở sản xuất thực phẩm chay cũng bận túi bụi, trong niềm vui “thu hoạch”.
Ngành kinh doanh đồ cúng và nhang đèn dĩ nhiên cũng “ăn nên, làm ra” với mùa tháng 7. Chiều ngày 22/8/2017, là mùng 1/7 (Âl), người và xe đã tấp nập chen chúc trên đường Lão Tử, Phường 11 đi cúng ở chùa (Hội quán Ôn Lăng). Các quầy vàng mã, nhang đèn “cơ động” xuống dưới lòng đường, gọi mời í ới… Có người đi bộ đến chùa cúng, trên tay là ba cây nhang to cỡ bắp tay trẻ em, dài cả mét, nghi ngút khói bay. Cũng may, không phải ai đi cúng cũng vác theo nhang to như vậy, giữa Sài Gòn người xe chen chúc.
Điều đáng lo nhất về tháng 7 là tệ nạn tranh giành đồ cúng cô hồn ngày rằm. Đã có những vụ ẩu đã đổ máu, nhẹ hơn là gây gổ, sửng cồ… Không ít kẻ lưu manh gom lại thành nhóm, đi thành đoàn, lao vào giật đồ cúng của gia chủ mới vừa bày biện ra, chưa kịp đốt nhang khấn vái gì, nhưng gia chủ đành nín nhịn vì… “cô hồn sống” đông và bặm trợn quá.
Mọi điều đáng lo là vậy, trong tháng 7 này các ngành chức năng cũng sẽ tiếp tục tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy; Ban quản lý các di tích, cơ sở tôn giáo trên địa bàn Quận 5 nâng cao cảnh giác, phòng chống cháy nổ, tuyên truyền, vận động bà con đến viếng chùa, lễ phật hạn chế đốt vàng mã, nhang đèn… Các khu phố, tổ dân phố và mỗi gia đình cũng vận động, khuyên nhũ con em mình không nên tham gia các hoạt động giành đồ cúng cô hồn trong tháng 7; tích cực thực hiện nếp sống văn minh đô thị.