Kể từ ngày 01/7/2020, ba tuyến xe buýt số 2 (Bến Thành – Bến xe Miền Tây), số 11 (Bến Thành – Đầm Sen) và số 144 (Bến xe Miền Tây – Chợ Lớn – Đầm Sen – Nhiêu Lộc) đã ngưng chạy vì kém hiệu quả. Tính ra, đã có tới 11 tuyến xe buýt rơi vào cảnh này, mặc dù được hưởng trợ giá từ ngân sách thành phố. Số tiền trị giá hàng năm lên tới hàng ngàn tỷ đồng. Riêng năm 2020 dự kiến trên 1.300 tỷ đồng.
Vận tải hành khách công cộng là hoạt động vốn không thể thiếu của mọi đô thị. Vì vậy, trị giá là điều hiển nhiên, là đồng tiền bỏ ra vì mục tiêu phục vụ đời sống cộng đồng. Mười năm trước, thành phố từng đặt kỳ vọng đến năm 2020, xe buýt đáp ứng được 20% nhu cầu đi lại của người dân. Nay thì chỉ đạt khoảng… 10%.
Quận 5 có một trung tâm xe buýt bề thế, thừa kế từ mặt bằng của bến xe Chợ Lớn cũ trên địa bàn Phường 14. Lịch sử phát triển cũng cho thấy trong quá khứ, Quận 5 còn là điểm hội tụ của hàng loạt bến xe: Petrus Ký, Nguyễn Hoàng, Lục Tỉnh, An Đông… hoạt động nhộn nhịp ngày đêm, như những dòng chảy góp phần khơi thông các nguồn hàng hóa và hành khách khắp nơi đổ về trung tâm thương mại vùng Chợ Lớn xưa nay.
Giao thông rõ ràng có vai trò tích cực thúc đẩy thương mại dịch vụ. Riêng giao thông công cộng còn phục vụ nhu cầu thị dân do giá rẻ, đặc biệt là tầng lớp thị dân nghèo và người lao động, lẫn khách vãng lai phương xa. Chợ Lớn xưa có ghe đò và xe ngựa, sau là xe buýt, xe lam, xích lô máy, xích lô đạp. Taxi chỉ phù hợp giới trung lưu. Nay, xe buýt độc hành, mà lại to oành, vật vã di chuyển trên đường phố nhỏ, vừa khó xoay trở vừa dễ gây tai nạn. Đã vậy, càng ngày càng ế khách, chứng tỏ đang có sự lệch pha so với nhu cầu đi lại to lớn của người dân.
Phải chăng đã đến lúc Quận 5 cân nhắc đa dạng hóa giao thông công cộng, huy động nguồn lực xã hội cùng với ngành giao thông thành phố, các doanh nghiệp xây dựng những tuyến sử dụng mini buýt nhỏ gọn làm thí điểm? Hệ thống trường học, bệnh viện, chợ bán sỉ… dày đặc ở Quận 5 rõ ràng là những điểm đến không thiếu khách, nếu luồng tuyến hợp lý, đi lại thuận tiện, gần gũi nhu cầu.
Vai trò đầu mối giao thông xưa không còn, nhưng vẫn còn đó bến xe Chợ Lớn để dùng kết nối giao thông công cộng, góp phần thúc đẩy kinh tế trên địa bàn, phục vụ dân sinh, vượt qua khó khăn sau dịch.