Bước sang năm 1975, cách mạng miền Nam đã có những thuận lợi căn bản. Các chiến thắng oanh liệt của quân và dân ta trên khắp chiến trường đã dồn quân ngụy vào thế bị động hoàn toàn.
Thời cơ giải phóng hoàn toàn miền Nam đã đến. Trung ương Cục miền Nam đã nêu những nhiệm vụ cần thiết cho các giai đoạn trước, trong và sau khi thành phố được giải phóng.
Ở Quận 5, về tổ chức lãnh đạo của Đảng, đến cuối năm 1974 đã có ban cán sự Đảng gồm 3 đồng chí do đồng chí Trần Thị Mười Ngọc (Bảy Nghĩa) là Bí thư, đồng chí Lê Thị Hiền (Năm Hiền) và đồng chí Hồ Thanh Lê (Sáu Lê) là ủy viên. Các đồng chí đã lãnh đạo nắm tình hình địch, ta và chuẩn bị cho quần chúng nổi dậy khởi nghĩa khi thời cơ đến.
Đến tháng 2/1975, Quận 5 được bổ sung them 6 đảng viên gồm các đồng chí Năm Trang, Nguyễn Thị Hòa, Nguyễn Thị Mai, Nguyễn Thị An, Nguyễn Thanh Tâm và Nguyễn Thị Bé. Đây là nhóm đảng viên từ Quận 10 về bám trụ tại địa bàn Quận 5 và tham gia lãnh đạo quần chúng đấu tranh.
Tháng 3/1975, khi Thành ủy và Ban cán sự Đảng Liên quận 5 – 6 – 11 cử 2 đồng chí Lê Thị Hiền và Trần Thị Mười Ngọc về tại Quận 5 trực tiếp lãnh đạo tại chỗ, các đồng chí đã móc nối them được một số đồng chí cơ sở nữa để hành động. Như vậy, lực lượng đảng viên nòng cốt lãnh đạo Quận 5 lúc này là 10 đồng chí. Sau đó, tiến hành thành lập Ban chỉ đạo khởi nghĩa của quận và của Ban Hoa vận gồm các đồng chí Hồng Tôn Như (Ba Hòa), Hà Tăng (Cao Sơn), Lư Văn Phước (Tư Phong) và một số cán bộ khác. Tại phường Chợ Quán, chi bộ 3-1 phân công 2 đồng chí Trần Thị Hiếu và Trần Thị Hoa vào căn cứ gặp các đồng chí lãnh đạo Quận 5 báo cáo tình hình và xin ý kiến chỉ đạo về tiến công và nổi dậy. Chi bộ in ấn 10 điểm của Mặt trận giải phóng kêu gọi binh lính đầu hàng, in truyền đơn, khẩu hiệu, bang cờ, cũng cố 2 tổ vũ trang. 9 giờ sáng ngày 30/4/1975, đồng chí Tư Hòa cùng tổ vũ trang kéo từ Phú Thọ Hòa về nhập với tổ vũ trang của khu phố Hỏa Xa phường Chợ Quán và nhân dân nổi dậy giành chính quyền, hạ cờ ngụy tại bót cảnh sát Trương Văn Lễ, phường Chợ Quán, các khóm 12, 13, 14, 15, khu phố binh ngụy… Chi bộ đã huy động cả quần chúng tốt cùng với đội ngũ bảo vệ để giải quyết số binh lính, sĩ quan ngụy về quê, ta tịch thu 2 xe gạo để phân phối cứu trợ cho các hộ đói.
Về lực lượng vũ trang, từ tháng 3 đến đầu tháng 4/1975, ta xây dựng 3 tổ gồm 10 đoàn viên và thanh niên làm lực lượng hoạt động thường xuyên tuyên truyền vũ trang, diệt ác, phá kềm.
Song song với công tác bố trí lực lượng vũ trang, cán bộ phong trào thuộc lực lượng hiện có ở Quận 5 đã vận động các cơ sở quần chúng cách mạng chuẩn bị may cờ, vận động nhân dân ra đường phá giờ giới nghiêm trong các xóm lao động, phát động đồng bào uy hiếp, diệt các tên ác ôn.
Đến ngày 25/4/1975, dưới sự lãnh đạo của Ban cán sự Đảng tại chỗ, lực lượng cơ sở cách mạng trong quần chúng đã sẵn sang. Quần chúng vô cùng phấn khởi, nhất là nhân dân lao động tán thành chủ trương khởi nghĩa của ta. Đồng bào đã may được gần 3.000 lá cờ Mặt trận cỡ lớn và trên 16.000 lá cờ cở nhỏ, viết trên 50.000 tờ truyền đơn, bích chương, khẩu hiệu cách mạng với nội dung: Phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng, tranh thủ kêu gọi binh lính địch bỏ sung trở về với cách mạng, cảnh cáo những tên ác ôn có nợ máu với nhân dân, làm tay sai cho giặc, chống phá cách mạng, giết hại đồng bào. Về phía địch từ giữa cho đến cuối tháng 3/1975 đã hết sức hoan mang, binh lính tan rã, đào ngũ, vứt vũ khí về với gia đình. Bọn chỉ huy thì tinh thần rệu rã, mặc dù chúng ra sức tang cường phòng thủ các đồn bót để khỏi ta tấn công tiêu diệt. Bọn ngụy quyền ác ôn, tư sản khủng hoảng, dao động chạy trốn ra nước ngoài.
Ngày 27/4/1975, ta tranh thủ được 2 binh sĩ tự nguyện rời bỏ hàng ngũ địch đem 2 súng ru lô nộp cho cách mạng và trở về với gia đình.
Ngày 28/4/1975, ta dung xe cứu thương để liên lạc và chuyển vũ khí đến các địa điểm tập kết.
Lúc 8 giờ 45 phút ngày 30/4/1975, các đồng chí cơ sở đã huy động hàng ngàng đồng bào chiếm lĩnh và treo cờ Mặt trận trên trụ sở Cuộc cảnh sát, Cư xá Hỏa xa, khóm 13 phường Chợ Quán, Cuộc Cảnh sát Chợ Quán, phường Nguyễn Huỳnh Đức. Mỗi điểm đều tập trung được 3.000 đến 4.000 đồng bào. Trước sức mạnh của quần chúng, bọn địch ở các nơi trên đã bỏ sung chạy trốn.
Lúc 9 giờ 45, sau khi Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng không điều kiện, các đồng chí Lê Thị Hiền và Trần Thị Mười Ngọc đã kịp thời chỉ đạo quần chúng đứng lên cướp chính quyền trong toàn quận.
Cùng thời điểm trên, Ban Chỉ đạo khởi nghĩa của Ban Hoa vận do đồng chí Hồng Tôn Như phụ trách huy động các thanh niên trốn lính làm lực lượng dẫn đường cho bộ đội tiến vào giải phóng Quận 5. Cuộc khởi nghĩa lan rộng khắp nơi. Học sinh trường Pe1trus Ký, đồng báo xóm lao động trong các phường Chợ Quán, An Đông… đã chặn xe địch, kêu gọi binh lính địch bỏ sung đầu hàng.
Đến 10 giờ 30, ta chiếm được các phường Nguyễn Huỳnh Đức, An Đông, Chợ Quán gồm 8 khóm, khu vực bệnh viện Phước Kiến, Triều Châu, đường Nguyễn Duy Dương, thu hàng chục xe quân sự các loại, hàng ngàn sung các loại và đạn dược chất đầy 2 kho. Sau đó, ta chia lực lượng thành 2 cánh:
- Cánh quân biệt động, tự vệ do đồng chí Hồng Tôn Như chỉ huy, tiến theo đường Đồng Khánh (đường Trần Hưng Đạo B ngày nay) chiếm lĩnh Ty cảnh sát Quận 5.
- Đồng chí Lư Văn Phước dẫn cánh thứ 2 chiếm Tòa Hành chính Quận 5. Tiếp đó, quân ta tiến lên làm chủ các khu vực khác như: Câu lạc bộ sĩ quan ngụy, các kho gạo lớn ở đường Lê Quang Liêm… Trong khi đó, các lực lượng dự bị cùng đồng bào nhiều ngã trong quận đồng loạt vùng lên như vũ bão giành lấy chính quyền.
Đúng 11 giờ ngày 30/4/1975, hàng chục ngàn cờ Mặt trận cùng với acc1 khẩu hiệu, bích chương do đồng bào treo, dán, đã tung bay khắp các trụ sở, các chợ từ khóm, phường đến quận.
Quận 5 được giải phóng hoàn toàn!
(Trích Lịch sử truyền thống đấu tranh Cách mạng của Đảng bộ và nhân dân Quận 5 (1930- 1975)