Ngay từ khi còn trẻ, Mác đã coi hạnh phúc lớn nhất của mình là đấu tranh cho sự nghiệp giải phóng những người lao động nghèo khổ thoát khỏi cảnh bị áp bức, bóc lột, đói rét, đày đọa và tủi nhục.
Để thực hiện được mục đích cao quý này, Mác đã bền bĩ và nghiêm túc nghiên cứu triết học, kinh tế chính trị học, sử học, luật học v.v..., cho ra đời và để lại cho nhân loại một kho tàng khổng lồ các tác phẩm khoa học vĩ đại, sống mãi với thời gian như: Góp phần phê phán triết học pháp quyền của Hêghen (1844); Gia đình thần thánh (1845); Hệ tư tưởng Đức (1845-1846, viết chung với Ăngghen); Luận cương về Phơbách (1845); Sự khốn cùng của triết học (1847). Mác đã cùng với Ăngghen viết Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản (1848). Tác phẩm này đánh dấu sự ra đời một học thuyết mới mà Mác là người sáng lập. Với Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản - vừa là một luận văn khoa học, vừa là một văn kiện mang tính cương lĩnh -, Mác và Ăngghen đã làm một cuộc cách mạng vĩ đại trong khoa học lý luận và đặt cách mạng vô sản trên một cơ sở khoa học. Với tác phẩm "Đấu tranh giai cấp ở Pháp" (1850), Mác đã có những phát triển rất quan trọng trong lý luận về cách mạng vô sản và đấu tranh giai cấp, đặc biệt là những tư tưởng về chuyên chính vô sản, về chiến lược và sách lược của giai cấp vô sản trong cách mạng tư sản, về tính tất yếu khách quan của sự liên minh giữa giai cấp vô sản với nông dân. Mác đã dành nhiều công sức nghiên cứu kinh tế học chính trị, vận dụng chủ nghĩa duy vật biện chứng vào phân tích đời sống kinh tế, vạch ra bản chất đích thực và sâu xa nhất chủ nghĩa tư bản. Quyển I bộ Tư bản của Mác được xuất bản năm 1867 và trên cơ sở bản thảo của Mác, Ăngghen đã cho xuất bản quyển II và quyển III vào các năm 1885 và 1894. Bộ Tư bản là một công trình khoa học vĩ đại, sáng tạo hiếm có của loài người. Từ những sự nghiên cứu và tổng kết thực tiễn, Mác và Ăngghen đã xây dựng nên học thuyết của mình bao gồm ba bộ phận cấu thành cơ bản: Triết học, kinh tế chính trị học, chủ nghĩa cộng sản, tương ứng với ba phát minh lớn của Mác: Tư tưởng duy vật và biện chứng về lịch sử xã hội; học thuyết về bóc lột thặng dư giá trị; học thuyết về sứ mệnh của giai cấp vô sản. Đó là những phát minh vượt thời đại, vượt lên trên tất cả các nhà tư tưởng đương thời.
Tiếp tục hoàn thiện chủ nghĩa cộng sản khoa học của mình, trong tác phẩm Phê phán Cương lĩnh Gôta (1875), Mác đã làm phong phú thêm một bước quan trọng học thuyết về hình thái kinh tế xã hội, luận chứng khoa học về tính tất yếu lịch sử của sự tồn tại một thời kỳ quá độ đặc biệt từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa cộng sản cùng những nội dung kinh tế, chính trị của thời kỳ ấy.
Mác đã chỉ ra giai cấp công nhân là lực lượng chủ yếu, tiên phong tiến hành cuộc cách mạng xã hội. Theo Mác, sự nhất trí về chính trị của tổ chức giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống giai cấp tư sản có một ý nghĩa lịch sử quan trọng nhất của cách mạng. Việc thành lập chính đảng của giai cấp công nhân sẽ góp phần vô cùng to lớn và có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi cho sự nghiệp cách mạng.
Chủ nghĩa Mác từ trong bản chất của nó đã mang tính khoa học và cách mạng. tính nhân văn và tính chiến đấu, tính hiện thực và tính sáng tạo. Từ di sản của Mác - Ăngghen, Lê-nin đã nghiên cứu, bổ sung và thực tiễn hóa hệ thống lý luận cách mạng tiên tiến, và từ hệ thống đó, sự kiện vĩ đại nhất thế kỷ 20 - Cách mạng Tháng Mười Nga - nổ ra và thành công, mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử nhân loại, kỷ nguyên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Chủ nghĩa Mác được bổ sung, phát triển trở thành chủ nghĩa Mác - Lê-nin.
Thấm nhuần những chân lý phổ biến của chủ nghĩa Mác - Lê-nin về cách mạng xã hội chủ nghĩa và cách mạng giải phóng dân tộc, nhất là những quan điểm tư tưởng của Mác - Lê-nin về vai trò của Đảng trong việc thực hiện lý tưởng của giai cấp vô sản, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định yếu tố cần thiết trước hết của cách mạng Việt Nam là phải có một chính đảng cách mạng. Đó là Đảng Cộng sản Việt Nam. Người viết: "Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức ra để lãnh đạo quần chúng lao khổ làm giai cấp đấu tranh để tiêu trừ tư bản đế quốc chủ nghĩa, làm cho thực hiện xã hội cộng sản" (1).
Là một nhà mác-xit lê-nin-nít, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm bắt được cái linh hồn, cái bản chất khoa học của học thuyết Mác. Người dạy rằng, ở nước ta cũng như ở các thuộc địa khác, không thể làm ngay cách mạng vô sản như các nước Tây Âu, mà phải bắt đầu từ giải phóng thuộc địa. Hai cuộc cách mạng phối hợp với nhau nhằm một mục đích chung là chống chủ nghĩa đế quốc.
Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam đã tìm ra con đường giải phóng đất nước, xã hội. Vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam đã tổ chức và lãnh đạo thắng lợi những nhiệm vụ lịch sử trong hơn tám thập kỷ qua.
Đúng như Nguyễn Ái Quốc đã xác định trong "Đường Kách mệnh" (1927), sau khi hoàn thành những nhiệm vụ cơ bản của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, nước ta chuyển sang thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Trải qua nhiều năm thử nghiệm, Đảng ta khởi xướng công cuộc đổi mới, con đường đưa đất nước ta tiến lên chủ nghĩa xã hội. Công cuộc đổi mới là sự chuyển hướng chiến lược cách mạng cho phù hợp với tình hình mới ở trong nước và trên thế giới. Và sau hơn 30 năm đổi mới, đất nước ta đã đạt được những thành tựu hết sức quan trọng trên tất cả các lĩnh vực.
Mãi mãi đi theo con đường của C.Mác, Đảng và nhân dân ta quyết tâm xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
(1) Hồ Chi Minh Toàn tập - NXB CTQG - H - 1995 - T 3 -tr 5