Phường 1 có diện tích 0,42 km², với hơn 15.495 nhân khẩu, địa bàn nằm trong khu vực phòng thủ chung của Quận 5 được bao bọc bởi các tuyến đường lớn trung tâm thành phố như Trần Hưng Đạo, Võ Văn Kiệt, Nguyễn Văn Cừ, địa bàn có nhiều cơ sở kinh doanh với quy mô vừa và nhỏ, thương mại dịch vụ và sản xuất tiểu thủ công nghiệp, có nhiều khách vãng lai đông đúc nên khá phức tạp về an ninh trật tự, an toàn xã hội.
Huấn luyện cho các dân quân mới
Trong những năm qua, nói đến lực lượng dân quân Phường 1 Quận 5, người dân trên địa bàn luôn nhắc đến những chiến công dân quân dũng cảm bắt cướp góp phần giữ gìn an ninh chính trị - trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, tạo hình đẹp của chiến sĩ sao vuông trong lòng người dân.
Đại hội thi đua Quyết thắng giai đoạn 2012-2017, Ban CHQS Phường 1 là đơn vị điển hình tiêu biểu trong LLVT Quận 5, được Ủy ban nhân dân quân khen thưởng tập thể và nhiều cá nhân tiêu biểu trong đơn vị.
Ban CHQS Phường 1 đã tổ chức tốt việc quán triệt và triển khai thực hiện phong trào Thi đua Quyết thắng, phong trào thi đua yêu nước gắn với Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” của Quân ủy Trung ương, xây dựng và nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến sát với thực tế tại đơn vị góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao, qua đó làm chuyển biến rõ nét về nhận thức của cán bộ, chiến sĩ, nâng cao cảnh giác cách mạng, tin tưởng tuyệt đối sự lãnh đạo của Đảng, trung thành với Nhân dân, xung kích trong mọi nhiệm vụ, xây dựng chi bộ trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện.
Cụ thể, đã tham mưu cho phường kiện toàn Hội đồng Nghĩa vụ quân sự, kiêm nhiệm công tác giáo dục quốc phòng và an ninh đúng thành phần theo quy định. Đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đi vào cuộc sống. Hàng năm phường làm tốt công tác xây dựng, củng cố, tuyển chọn công dân vào lực lượng dân quân theo đúng Luật Dân quân tự vệ, với phương châm “vững mạnh, rộng khắp”, lấy chất lượng chính trị làm chính, tạo sự ổn định về số lượng và chất lượng. Hiện nay lực lượng dân quân phường chiếm tỉ lệ 1,46% so với dân số, trong đó có 1 tiểu đội Dân quân nữ, thực hiện tốt chế độ luân phiên hàng năm theo quy định.
Hàng năm, phường thực hiện tốt các bước quy trình tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, làm tốt công tác tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sự sâu rộng đến ban ngành, đoàn thể và các tầng lớp Nhân dân. Quy trình tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ được tiến hành dân chủ, công khai, công bằng, đúng Luật. Từ 2012 – 2017 đã có 120 công dân lên đường nhập ngũ, đạt 100% chỉ tiêu, trong đó có 4 đồng chí đảng viên của chi bộ quân sự tình nguyện phục vụ Quân đội lâu dài. Điển hình năm 2014 và 2016, Hội đồng Nghĩa vụ quân sự phường đã được UBND Thành phố khen thưởng vì thành tích trong công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ.
Kết quả huấn luyện sẵn sàng chiến đấu hàng năm của đơn vị luôn đạt yêu cầu, tổ chức huấn luyện cho lực lượng dân quân thường trực, dân quân cơ động, dân quân binh chủng… chặt chẽ, hiệu quả, sát với tình huống chiến đấu ở địa bàn. Kết quả tham gia Hội thao quốc phòng lực lượng vũ trang quận hàng năm đều có tiến bộ về trình độ kỹ thuật, chiến thuật và được xếp thứ hạng cao.
Ngoài ra, đơn vị còn tổ chức lực lượng tham gia điều tiết giao thông theo kế hoạch của trên; dân quân thường trực còn tích cực tham gia các công trình giúp dân: như Ngày Chủ nhật xanh" với hàng trăm lượt cán bộ, chiến sĩ; quyên góp ủng hộ xây dựng nhà tình nghĩa, nhà tình thương, giúp đỡ hộ nghèo, gia đình diện chính sách, người có công còn hoàn cảnh khó khăn...
Kinh nghiệm quý báu mà đơn vị đúc kết được, đó là không ngừng tập trung xây dựng đơn vị vững mạnh về chính trị, tư tưởng, kiên định, vững vàng trong mọi tình huống, tuân thủ lễ tiết, tác phong, kỷ luật Quân đội, phát huy phẩm chất truyền thống Bộ đội Cụ Hồ, kính trọng và tận tâm phục vụ Nhân dân, thật sự là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành và tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.