KHI DOANH NHÂN LÀ “ÁC NHÂN”…
Tháng 4 năm nay được ghi dấu bằng hai sự kiện chấn động dư luận xã hội, khi các cơ quan chức năng phát hiện công ty Vinaca sản xuất thuốc chữa ung thư bằng than tre ở Hải Phòng, và một cơ sở ở Đắc Nông nhuộm đen cà phê bằng lõi ruột của những cục pin. “Cà phê pin” tiêu thụ ở đâu, còn đang được điều tra. Riêng tại một chi nhánh của Vinaca, có nhiều loại sản phẩm đã được lập biên bản thu giữ tại nhà số 767/2 Trần Hưng đạo, Phường 1, Quận 5, trong đó có sản phẩm được quảng cáo rầm rộ là chữa được các loại bệnh ung thư, được để ở… gầm giường.
Ai cũng biết, trong ruột của một cục pin là các loại hóa chất và kim loại, bao gồm cả chì – một kim loại nặng có độc tính cao. Khi các thứ này được “nạp” vào cơ thể người qua đường ăn uống, tác hại là không kể hết, sinh bệnh tật do ngộ độc kim loại, dẫn đến những cái chết dần mòn trong đau đớn, người thân trong gia đình cũng khánh kiệt do gánh nặng chi phí chữa bệnh, đặc biệt đau đớn nhân đôi khi mua phải những loại thuốc dỏm đồng dạng với Vinaca cho người bệnh.
Vụ án VN Pharma nhập khẩu thuốc trị ung thư dỏm vừa được xét xử trong năm 2017 vẫn đang còn dư âm, với những bản án hàng chục năm tù, với sự “sơ sót” của Cục quản lý Dược, Bộ Y tế, với hàng tỷ đồng tiền “hoa hồng”theo lời khai của nhân viên VN Pharma để thuốc dỏm len lõi vào các bệnh viện (may mắn là chưa được sử dụng tại thành phố Hồ Chí Minh). Sự bất bình chen lẫn tâm trạng bất an đang có chiều hướng lan tràn trong cộng đồng, bắt nguồn từ những kiểu cách kinh doanh phi nhân của những doanh nhân, doanh nghiệp nêu trên.
Những kết quả phát hiện, kiểm tra xác định sai phạm của doanh nghiệp vừa qua của các cơ quan chức năng là rất đáng biểu dương, khích lệ, đưa ra ánh sáng các thủ đoạn làm ăn bất chính, vô nhân đạo của bọn người chỉ biết tối mắt vì đồng tiền, kiếm tiền trên sinh mạng, sức khỏe của đồng bào mình.
Tuy nhiên, cũng chính từ những vụ việc này, lại nẩy sinh nhiều vấn đề đáng để băn khoăn, trăn trở. Không ít người đã bị bất ngờ trong vụ Vinaca, vì doanh nghiệp này được một cơ quan thuộc nhóm chức năng chống hàng giả cấp giấy chứng nhận biểu dương thương hiệu, cách đây chỉ vài tháng. Thật là… khó đỡ! Ở Đắc Nông, nơi “cà phê pin” bị phát hiện, chỉ là một hộ cá thể đăng ký kinh doanh thu mua nông sản, không hề có chức năng chế biến, kinh doanh sản phẩm cà phê bột.
Như vậy, phải chăng cùng với chủ trương tạo điều kiện cho doanh nghiệp, doanh nhân làm ăn, một số địa phương có tâm lý e ngại, thiếu kiểm tra, kiểm soát hoạt động tuân thủ luật pháp của các chủ kinh doanh, sợ mang tiếng gây khó dễ cho doanh nghiệp?
… NGƯỜI DÂN CẦN NÂNG CAO Ý THỨC TIÊU DÙNG
Kinh tế thị trường thúc đẩy mọi người lao vào kiếm tiền để sống, kiếm cơ hội kinh doanh để làm giàu. Mặt phải của nó là thúc đẩy sự năng động, đi lên của từng thành viên trong xã hội, làm nền tảng phát triển kinh tế đất nước. Mặt trái là không ít kẻ bất lương lợi dụng khoác áo doanh nhân, mở doanh nghiệp cốt để lừa đảo, dối gạt người khác, tận dụng các kẻ hở luật pháp và tinh thần hỗ trợ doanh nghiệp của các địa phương để trục lợi, “treo đầu dê, bán thịt chó”, với đủ các chiêu trò tinh vi ngụy trang cho sản phẩm, trước khi xâm nhập thị trường.
Thông thường, các loại hàng gian, hàng giả hay được tiêu thụ ở các kênh phân phối truyền thống như chợ, cửa hàng nhỏ lẻ, hoặc qua lực lượng nhân viên tiếp thị giới thiệu sản phẩm, bỏ mối dạo… trong các khu dân cư. Hào nhoáng hơn, có khi giới chủ bất lương còn thuê hẳn hội trường sang trọng máy lạnh, có thuyết trình viên, chiếu phim minh họa, phát tờ rơi hướng dẫn tận tay kèm quà tặng nhằm thu hút… con mồi khách hàng sập bẫy. Công ty Vinaca đã làm y chang như thế và hơn thế nữa, có hẳn một trang web riêng, giới thiệu đủ thứ sản phẩm và dịch vụ khác, kể cả phương thức hợp tác phân phối sản phẩm Vinaca giúp làm giàu siêu tốc.
Trong tình hình các cơ quan chức năng Nhà nước đang dốc sức vào cuộc, dùng luật pháp xử lý những kẻ ác nhân khoác áo doanh nhân, cần nhận thức rõ việc lựa chọn thực phẩm, thực phẩm chức năng hay dược phẩm phụ thuộc ở ý thức của mỗi người. Chẳng hạn mua thực phẩm ở siêu thị thì ít ra cũng an tâm hơn ở chợ, vì bản thân siêu thị nào cũng có sẵn một “hàng rào” kiểm soát xuất xứ, nguồn gốc, tiêu chuẩn chất lượng đăng ký của sản phẩm. Về dược phẩm, có thể tin cậy ở những hệ thống nhà thuốc được tổ chức chặt chẽ theo thương hiệu riêng, lẽ dĩ nhiên là hàng gian, hàng giả khó thể vượt rào kiểm soát có tính hệ thống của họ.