Từ những ngày đầu thành lập (01/06/1979) với tên gọi “Câu lạc bộ thiếu nhi Quận 5” tại 96 Hùng Vương, Câu lạc bộ chỉ là một ban hoạt động của Quận Đoàn về công tác thiếu nhi. Đến năm 1985 được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Quận 5 với quan điểm chăm lo cho thế hệ thiếu niên nhi đồng là chăm lo cho thế hệ tương lai của đất nước, Nhà Văn hoá thiếu nhi Quận 5 chính thức có cơ sở mới tại 207 An Dương Vương. Từ đây, sau 01 năm hoạt động Nhà Văn hoá Thiếu Nhi phát triển mạnh, được đổi tên gọi chính thức là Nhà Thiếu Nhi Quận 5 vào ngày 15/9/1986, trực thuộc Ủy Ban Nhân Dân Quận 5 do Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Quận 5 phụ trách.
Hội trại “Nối vòng tay lớn” các Nhà Thiếu nhi toàn thành
Trải qua 40 năm hình thành và phát triển, tên gọi thân thương “Nhà thiếu nhi Quận 5” ngày càng thân quen hơn với thiếu nhi trong và ngoài quận, ngôi nhà khang trang và xinh xắn, một địa chỉ hấp dẫn thu hút đông đảo các em đến vui chơi sinh hoạt, học tập và rèn luyện năng khiếu. Với nhiều Phụ trách Đội, Cán bộ giỏi nghiệp vụ, chuyên môn với nhiệt huyết Vì đàn em thân yêu, cùng với cơ sở vật chất được đầu tư bổ sung mới hàng năm, hoạt động Nhà Thiếu Nhi được nâng cao hơn, công tác giáo dục được tổ chức với nhiều hình thức đa dạng, phong phú trực quan sinh động qua các hoạt động lễ hội, hoạt động văn hoá văn nghệ ca ngợi quê hương đất nước, các đợt hoạt động về nguồn…. góp phần giáo dục các em lòng yêu quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc, đồng thời gắn liền với việc giáo dục thiếu nhi đội viên thực hiện tốt 5 Điều bác Hồ dạy với các chương trình đẵc thù như Tổ chức 16 đợt triển lãm tranh ảnh; 6 đợt Triển lãm tem lưu động "Tự hào Việt Nam - quê hương của chúng em”; 5 đợt triển lãm tranh với chủ đề “Bác Hồ trong trái tim tuổi thơ ”; Diễn đàn trẻ em với chủ đề “Vì một xã hội không bạo lực, không xâm hại trẻ em”. Đặc biệt, trong những năm gần đây, công tác giáo dục được đổi mối thông qua các hoạt động thực tiễn trực quan sinh động như: “Hành trình Đội viên Quận 5 -Biển đảo quê hương; Hội trại “Một ngày làm chiến sĩ” ; hội thi “Sử ca học đường”, Liên hoan “Em yêu Làn điệu dân ca”. “Hành trình về cội nguồn” dành cho đội viên thiếu nhi 15 phường, qua hành trình đã giúp các em tìm hiểu thêm về các di tích lịch sử, văn hóa, du lịch, truyền thống gắn liền các địa điểm công trình văn hóa, thương mại phát triển trong quá trình hội nhập và phát triển của Quận 5.
Hoạt động vui chơi giải trí cho các em ngày càng được đổi mới và nâng cao chất lượng phục vụ, các loại hình Sân khấu măng non vào tối chủ nhật và sân chơi cuối tuần vào sáng chủ nhật hàng tuần. Đã phục vụ hơn 383.600 lượt các em vui chơi. Với nhiều chương trình biểu diễn nghệ thuật và các trò chơi vui tươi bổ ích, có thể nói đây là một tụ điểm sinh hoạt văn hoá duy nhất hoàn toàn miễn phí dành dành cho các em thiếu nhi trong và ngoài Quận 5. Phòng chiếu phim 3D phục vụ miễn phí được đưa vào hoạt động từ tháng 1/2014; Sân khấu múa rối nước khánh thành năm 2016, liên tục hoạt động, hàng năm đã phục vụ được 128 xuất; cho hơn 9.000 lượt em. Gồm các đối tượng như: con CBVC Q.5; học sinh các trường trên địa bàn Quận 5; thiếu nhi 15 phường,....Các khu trò chơi phục vụ các em hằng đêm tại Nhà Thiếu Nhi, thường xuyên được đầu tư mới như : trò chơi cơ điện, thú nhún, nhà banh, phao nhún ... thu hút gần 388,580 lượt em thiếu nhi đến vui chơi. Trong 5 năm qua phục vụ hơn 75. 000 lượt trẻ em nghèo được vui chơi miễn phí.
Hoạt động của Các CLB – đội nhóm đa dạng, với hơn hơn 20 loại hình CLB đội nhóm mỗi năm thu hút gần 1.000 em tham gia sinh hoạt. Nhiều CLB đội nhóm được xây dựng từ những ngày đầu thành lập đến nay vẫn phát triển lớn mạnh như Lửa Hồng, CLB Kỹ Năng, Kịch Rối, Đội văn nghệ Búp Măng Xinh; CLB Bút Mực Tím…tổ chức được các hoạt động mô hình hội thi mới gây được tiếng vang lớn như Liên hoan “Biểu diễn trống kèn các nhà thiếu nhi toàn thành mở rộng –năm 2010”; Sân chơi “Bắn tên lửa nước”; “Hội trại nối vỏng tay lớn các Nhà thiếu nhi toàn thành” năm 2012. Đặc biệt là Hội thi “Sáng tác truyện ngắn Ước Mơ Hồng” mô hình đạt giải thưởng Hồ Hảo Hớn, một giải thưởng cao quý của Thành đoàn Thành phố Hồ Chí Minh trao tặng năm 2014. Trong những năm gần đây, nhu cầu của phong trào thiếu nhi đòi hỏi cần phải có sự đa dạng phong phú, và quy mô hoạt động ngày càng phát triển rộng hơn. Các CLB đội nhóm không chỉ dừng lại hoạt động tại Nhà Thiếu nhi mà cần nhân rộng xuống các liên đội trường học trên địa bàn Quận 5. Các CLB – đội nhóm cũng từng bước phát triển và cần có hướng đi mới phù hợp với sự phát triển chung của nhà thiếu nhi và đòi hỏi của phong trào Đội trên địa bàn Quận 5. Từ năm 2017 với việc duy trì 3 lần tổ chức Liên hoan “Múa rối khối các trường tiểu học” đã giúp cho việc ra đời 9 CLB Múa rối khối Tiểu học; Từ Liên hoan Các CLB Kỹ năng khu vực trường THCS và khu vực địa bàn dân cư được tổ chức khơi nguồn vào năm 2017 đến nay đã hình thành 07 CLB Kỹ năng khối trường THCS và 15 CLB Kỹ năng khối phường trên địa bàn Quận 5. Việc thường xuyên hỗ trợ duy trì các CLB đội nhóm đã có và phát triển thêm mô hình CLB – Đội nhóm tại các liên đội trên địa bàn Quận 5, được xây dựng và tổ chức hoạt động thường xuyên tại các trường do nhà thiếu nhi chịu trách nhiệm về nội dung chuyên môn theo mô hình hoạt động CLB – Đội nhóm của Nhà thiếu nhi. Với quan điểm “Tất cả hướng về cơ sở”, những bước đi thể nghiệm ban đầu, đã nhận được sự đồng tình ủng hộ từ cơ sở và đã thu hút được một lượng đáng kể các em tham gia vào mô hình hoạt động CLB – Đội nhóm tại các liên đội trường học, địa bàn dân cư cho thấy đây là một định hướng đúng mở ra một hướng đi mới cho hoạt động CLB – Đội nhóm Nhà thiếu nhi. Góp phần khẳng định và nâng cao vai trò vị trí xã hội của Nhà thiếu nhi trong tổng thể phong trào thiếu nhi toàn quận.
Nhà thiếu nhi Quận 5, là một đơn vị giáo dục ngoài nhà trường với chức năng đào tạo năng khiếu, hoạt động Đào tạo năng khiếu tại Nhà thiếu nhi được xem là một trong những nội dung quan trọng mà Nhà thiếu nhi Quận 5 quan tâm duy trì, thường xuyên tìm kiếm giải pháp cũng như mô hình hoạt động mới nhằm phát triển và khẳng định thế mạnh trong công tác Đào tạo năng khiếu. Từ hai ba loại hình ban đầu, trong những năm gần đây, Với hệ thống 28 phòng học luôn được trang bị mới, cùng với Đội ngũ trên 70 giáo viên, cộng tác viên đầy tâm huyết và đủ bằng cấp chuyên môn, thường xuyên áp dụng giáo án từ Nhà thiếu nhi thành phố, đến nay tổ chức hơn 25 loại hình năng khiếu đa dạng được bố trí đều ở 4 khoa: Thẩm mỹ nghệ thuật, Sáng tạo Kỹ thuật, Thể dục Thể thao, Chính trị Phương pháp công tác Đội…. với trên 1500 lớp năng khiếu thuộc 29 bộ môn mỗi năm thu hút trên 300.000 lượt em đến học tập và rèn luyện.
Đặc biệt, là việc Nhà Thiếu Nhi đã phát triển thành công lớp học “Kỹ năng thực hành xã hội” đáp ứng nhu cầu của phụ huynh và thiếu nhi trong sự phát triển của xã hội hiện nay với các nội dung góp phần giúp các em thiếu nhi được trang bị thêm kiến thức kỹ năng thực hành xã hội như “Gia Đình và lòng hiếu thảo”, “Kỹ năng thoát hiểm” , kỹ năng “Chăm sóc bản thân” kỹ năng “Khéo tay – sáng tạo” kỹ năng “Hoạt động tập thể”. Với phương châm “Học năng khiếu được trang bị kỹ năng thực hành xã hội” góp phần phong phú hiệu quả hơn hoạt động đào tạo năng khiếu tại Nhà thiếu nhi.
Hoạt động chăm lo cho thiếu nhi về vật chất lẫn tinh thần luôn được Nhà thiếu nhi quan tâm chú trọng. Hàng năm trong các đợt Quốc tế Thiếu nhi 1/6, tết Trung thu và Tết Nguyên đán, Nhà thiếu nhi phối hợp với các Ban ngành đoàn thể của Quận chăm lo mỗi năm hơn 1000 em và mỗi năm tổ chức phục vụ vui chơi giải trí 300.000 lượt và phục vụ vui chơi miễn phí cho hơn 20.000 lượt em. Các dịp hè hằng năm đều dành tặng riêng hơn 500 xuất học năng khiếu miễn phí cho thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn tại Quận 5. Ngoài ra, Các em CLB đội nhóm còn tổ chức các chương trình công tác xã hội đến thăm và tặng hơn 1000 phần quà cho các em bệnh nhi tại các bệnh viện Nhi đồng, Ung bướu và các em thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn tại các chùa trong thành phố. Đặc biệt là hoạt động đem lại những khoảnh khắc hồn nhiên vui tươi cho các em thiếu nhi, hàng năm Nhà thiếu nhi tổ chức Ngày hội chụp ảnh – tặng ảnh miễn phí cho học sinh, thiếu nhi khuyết tật cơ nhỡ tại NTNQ.5 thu hút hơn 500 lượt em tham gia Nhà Thiếu nhi.
Với vai trò trách nhiệm là trung tâm đào tạo, huấn luyện kỹ năng và công tác Đội, trong thời gian qua với đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động sáng tạo và trách nhiệm đã luôn đổi mới trong công tác Đội và hoạt động thiếu nhi. Công tác phối hợp cùng Hội đồng đội, Phòng Giáo dục và Đào tạo Quận 5 trong thời gian qua chặt chẽ, có sự đồng thuận cao. Chú trọng công tác đào tạo chỉ huy Đội, Phụ trách Đội. Đầu tư đổi mới và nâng cao chất lượng Hội thi Nghi thức, Nghi lễ Đội và Liên hoan Tiếng Kèn đội ta; Hội thi Chỉ huy Đội Giỏi cấp Quận. Phối hợp Hội Đồng Đội thành lập, ra mắt và đi vào hoạt động Ban huấn luyện Công tác Đội Quận 5; CLB Chỉ huy Đội cấp quận; đã góp phần huấn luyện kỹ năng, nâng cao chất lượng công tác Đội và phong trào thiếu nhi.Thường xuyên tổ chức chương trình rèn luyện, kiểm tra, công nhận Đội viên cho các 24 CLB-Đội nhóm, đội chuyên có hơn 658 đội viên tham gia với việc đưa nội dung thực hiện chương trình rèn luyện Đội viên lồng ghép hoạt độngg chuyên môn sở thích của hoạt động CLB đội nhóm, từ đó nâng cao thêm chất lượng hoạt động của CLB, đội nhóm của Nhà thiếu nhi được xem như là bước xây dựng lực lượng nòng cốt, lớp đội viên tích cực tham gia vào các hoạt động phong trào thiếu nhi của quận nhà, Qua đó đã thực sự khẳng định thế mạnh của các đội nhóm tại chỗ trong hoạt động thiếu nhi trên địa bàn Quận 5.
40 năm nhìn lại chặng đường đã qua trong từng thời điểm, từng giai đoạn, đội ngũ những người làm công tác thiếu nhi luôn năng động sáng tạo, vuợt qua khó khăn để xây dựng Nhà thiếu nhi Quận 5 ngày càng phát triển. Với trách nhiệm, nhiệt huyết, lòng yêu trẻ và sự tin tưởng của các cấp lãnh đạo Quận 5. Trong 40 năm qua, Nhà thiếu nhi Quận 5 đã vinh dự nhận được cờ nhiều năm liền của Hội đồng đội Trung ương, Ủy ban Nhân dân Thành phố, Bằng khen Trung ương Đoàn, Thành đoàn và đặc biệt đón nhận Huân chương lao động hạng Nhì do Chủ tịch nước trao tặng.