Mùa Trung thu năm nay, ngay thời điểm các đơn vị sản xuất bắt tay “mở cửa” lò, cho ra những mẻ bánh Trung thu đầu mùa, cũng là lúc giá vàng trong nước và thế giới rơi vào cơn sốt giá, liên tục tiến lên những đỉnh cao mới. Khởi đi từ mức giá xấp xỉ 36 triệu đồng/lượng, nay đã ngấp nghé ngưỡng 43 triệu đồng/lượng vàng. Tính ra, trong vòng chưa tới ba tháng, vàng tăng giá gần 20%, vượt qua mọi dự đoán của tất cả các chuyên gia tài chính – thị trường.
Ở Quận 5, theo truyền thống, giới chủ sản xuất bánh Trung thu đều có xu hướng tích trữ sẵn một số nguyên liệu chính trước khi vào mùa: bột mì, đường, đậu, mứt bí, mứt chanh, hạt mè, hạt điều, hạt dưa… Điều này vừa đảm bảo ổn định nguyên liệu sản xuất, vừa chủ động tính toán giá thành sản phẩm để có giá bán cạnh tranh, lợi nhuận phù hợp.
Cũng đã là thông lệ, vốn đầu tư làm ăn mùa Trung thu của các ông bà chủ người Hoa luôn được quy đổi theo giá trị vàng. Chẳng hạn, bỏ vốn 100 lượng, hết mùa Trung thu về được 105 lượng, vậy là có lời 5 lượng vàng. Một phép tính thật đơn giản!
Điều oái oăm là mùa Trung thu này trùng khớp với cơn sốt giá vàng, khiến bài toán đơn giản bỗng hóa phức tạp, không thể tìm ra lời giải đáp. Ông chủ họ Trần, gần 80 tuổi, theo nghề bánh Trung thu cả đời, nhà ở Phường 6, Quận 5 cho biết: “Năm nay, nguyên liệu có giá khá ổn định, so với năm ngoái gần như không đổi, hoặc chỉ tăng chút ít, nên giá bánh cũng vậy. Nhưng giá vàng lên kiểu này, quả tình không dám nói chuyện lời hay lỗ!”.
Đây là tâm trạng chung của các chủ lò bánh nhỏ người Hoa. Tuy nhiên, với các thương hiệu lớn lại khác. Chuyện thắng, thua hay thành, bại của một mùa không quan trọng bằng mục tiêu mở rộng thị phần, khẳng định vị trí thương hiệu, chinh phục khách hàng. Chỉ là chú chim non mới ra ràng trong làng bánh ở Quận 5, nhưng lò bánh Hỷ Lâm Môn – dù chưa vươn tới đẳng cấp thương hiệu lớn – nhưng rõ ràng đang đi theo chiều hướng đúng đắn này. Muốn cưỡi con thuyền to, ít ra phải có đủ bản lĩnh dám vượt qua sóng gió như vậy.
Giá vàng nhảy tưng thật ra không phải là biến động duy nhất. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, quá trình đan xen và phụ thuộc lẫn nhau diễn ra sâu và rộng ở cấp độ thế giới, nên khi thương chiến Mỹ - Trung nổ ra, quá trình tác động và ảnh hưởng là vô cùng lớn. Khởi đi từ cân bằng cán cân thương mại, sở hữu trí tuệ và công nghệ, nay lan rộng sau tài chính, tiền tệ là những đòn áp thuế qua lại. Hệ quả tức thì là nhân dân tệ xuống giá, làm hàng Trung Quốc rẻ hơn, dễ tiêu thụ hơn. Đây lại là niềm vui của các doanh nghiệp chuyên “đánh” hàng Trung Quốc về Việt Nam: khu chợ Kim Biên, Soái Kình Lâm, Đông nam dược… chẳng hạn.
Riêng giới đầu tư “lướt sóng” vàng cả tháng nay méo mặt, vì quy trình mua vào – bán ra thường xuyên không đuổi kịp giá vàng, tính tiền thấy lời nhưng hóa ra lỗ nếu quy ra vàng. Chỉ chủ tiệm vàng là sướng, khi vàng cũng chỉ bấy nhiêu trong tủ nhưng tiền cứ sinh sôi.
Với người lao động, niềm hy vọng nhỏ nhoi là có chiếc bánh Trung thu mang về nhà, òa vỡ trong niềm vui của con trẻ. Bấy nhiêu là đủ cho một mùa Trung thu, dẫu đó là mùa Trung thu 2019 đầy biến động.