Quận 5 đang nỗ lực thúc đẩy phát triển thương mại – dịch vụ, như thế mạnh lâu nay, và điều này càng góp phần làm tăng lượng khách vãng lai lui tới hàng ngày, đường phố lúc nào cũng ken dày người và xe. Trên vỉa hè, không đường nào vắng bóng những người bán hàng rong hoặc buôn bán nhỏ.
Những hoạt động đó góp phần làm nên một vùng phố thị náo nhiệt và sầm uất là Quận 5, đồng thời, đặt ra một bài toán khó: làm sao lo đủ chỗ cho nhu cầu vệ sinh cá nhân của một số lượng người vãng lai đông đúc như vậy, hàng ngày?
TỪ DỰ ÁN 500 NHÀ VỆ SINH CỦA THÀNH PHỐ…
Đã có một chương trình khá qui mô được thông qua, với số lượng lên tới 500 nhà vệ sinh công cộng khắp thành phố, do công ty Công nghệ môi trường Tiên Phong thực hiện. Đây là mô hình nhà vệ sinh công cộng miễn phí kết hợp ki-ốt đa năng làm các dịch vụ thu tiền điện, nước, điện thoại…, có các trụ ATM ngân hàng, có các hình thức quảng cáo… nhằm tạo nguồn thu cho chủ đầu tư thu hồi vốn, có chi phí duy trì hoạt động.
Theo kế hoạch, toàn bộ hệ thống này hoạt động bằng năng lượng mặt trời, có tính tự động hóa cao. Nơi được giao làm thí điểm đầu tiên là Quận 3, với số lượng là 9 nhà.
Thế nhưng, Ủy ban nhân dân thành phố đã phê duyệt chủ trương, các ngành liên quan đều đồng thuận, nhưng dự án cứ nằm ì ra, vì ngành tài nguyên môi trường xác định đất công làm nhà vệ sinh buộc phải qua thủ tục đấu thầu theo qui định. Rốt cuộc, cả một chương trình có thể tô điểm thêm nét văn minh đô thị, đáp ứng nhu cầu bức xúc của khách vãng lai và du khách gần xa đành nhẩn nha chờ… thủ tục!
Bản thân mấy chữ “Nhà vệ sinh công cộng miễn phí” đã nói lên đầy đủ ý nghĩa phục vụ lợi ích cộng đồng, tưởng không cần giải thích thêm, trong bối cảnh ngành du lịch thành phố trở thành ngành công nghiệp không khói hoạt động mạnh và hiệu quả cao. Vậy, những “hàng rào” quy định cứng nhắc, cản trở bước tiến văn minh đô thị đến bao giớ mới được gỡ bỏ?
… ĐẾN NHU CẦU CỦA QUẬN 5
Mật độ cư dân đông, lại “cõng” trên mình mấy chục khu buôn bán sỉ dạng đầu mối thương mại, có thể nói hệ thống nhà vệ sinh công cộng ở Quận 5 hiện tại chưa đáp ứng được nhu cầu “khó nói” của đông đảo khách vãng lai lui tới. Ngay những nhà vệ sinh hiện có cũng chưa đạt chuẩn nếu tính tới các yếu tố mới, đẹp, tiện nghi, tiện lợi và đặc biệt là hoàn hảo về mặt vệ sinh.
Chính vì lẽ này, dường như những lời kêu gọi về đô thị văn minh, hiện đại, hay “thời sự” hơn là đô thị thông minh, vẫn thường xuyên lâm cảnh dở khóc dở cười, khi không thiếu người vô ý thức thản nhiên đi tiểu bậy ven đường, giữa thanh thiên bạch nhật, bất chấp hành vi này có thể bị phạt! Số khác, ý thức chẳng phải kém, nhưng “túng quá hóa liều:!
Nghịch lý này có thể từng bước giảm dần, rồi chấm dứt, nếu trên phạm vi Quận 5, phủ sóng được một hệ thống dày đặc nhà vệ sinh đa chức năng, hoàn toàn miễn phí, theo mô hình công ty Tiên Phong đã trình thành phố phê duyệt.
Hơn nữa, ai cũng biết ở Quận 5, tấc đất tấc vàng, theo hướng xã hội hóa, hoàn toàn có thể kêu gọi doanh nghiệp, doanh nhân đầu tư vào mô hình vệ sinh miễn phí, tiện nghi, vì được khai thác một số dịch vụ đi kèm có sinh lợi.
Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín – tức Sacombank, có lẽ là doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực xây dựng nhà vệ sinh công cộng đúng chuẩn tại thành phố, mặc dù số lượng không nhiều. Mỗi nhà có diện tích tối thiểu 60m2, tiện nghi sạch đẹp, trang trí cả đồng hồ và lịch treo tường, có luôn nhạc nhẹ. Thêm nữa, có buồng dành riêng cho người khuyết tật. Tất cả là miễn phí. Được biết, hiện Sacombank đã đầu tư thêm hàng chục nhà tương tự ở một số tỉnh thành phía Nam.
Đây chính là một hoạt động quảng bá thương hiệu vô cùng khôn ngoan của ngân hàng này. Với chi phí không lớn, tên tuổi và hình ảnh được trưng ra nơi công cộng, đồng thời thể hiện được trách nhiệm xã hội với cộng đồng dân cư, từ đó tạo hiệu ứng tốt để thu hút khách hàng.
Quận 5 vẫn còn dư địa để tạo ra một thế hệ mới nhà vệ sinh khang trang hiện đại. Dài theo các trục đường Hồng Bàng, Hải Thượng Lãn Ông, Võ Văn Kiệt… đều có thể bố rí trên các dãy phân cách lớn, hoặc dưới tán cây xanh ven bờ kênh chẳng hạn.
Công trình tạm dễ di dời, phục vụ dân sinh, vì nếp sống văn minh đô thị. Không lẽ gì nhu cầu nhà vệ sinh mãi “Hãy đợi đấy”?