Tại hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện tốt Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” Quận 5 có 06 đơn vị được Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh trao tặng Bằng khen: Quận ủy Quận 5, Ủy ban nhân dân Quận 5, Ban Tuyên giáo Quận 5, Phòng Văn hóa và Thông tin Quận 5, Trung Tâm Văn hóa và Câu lạc bộ Hưu trí Quận 5.
Qua 5 năm thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước (Nghị quyết số 33-NQ/TW), nhận thức về vai trò của văn hóa trong đẩy mạnh toàn diện sự nghiệp đổi mới, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc; về trách nhiệm xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững đất nước của các cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân Quận 5 được nâng lên, thể hiện rõ nét trong nhận thức và hành động. Vấn đề xây dựng con người được xem là nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa chiến lược và quyết định trong xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị.
Đồng chí Trần Lưu Quang - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy trao tặng bằng khen cho các tập thể
Các cấp ủy Đảng, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội của quận và 15 phường có kế hoạch tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia và giám sát thực hiện kế hoạch của địa phương, đơn vị. Đã tổ chức 04 lớp học tập cấp quận và 17 lớp cấp cơ sở, triển khai nội dung Nghị quyết đến 5.193/5.771 cán bộ, đảng viên (tỷ lệ hơn 90%).Tuần tin Quận 5 thực hiện 49 số (số lượng 3.000 tờ/số), 01 Đặc san Xuân (số lượng 5.000 cuốn) hàng năm, phát hành đến các Sở, ngành Thành phố, cácban ngành, đoàn thể quận và 15 phường nhằm tuyên truyền, phổ biến việc thực hiện Nghị quyết của Trung ương, Chương trình hành động của Thành ủy và các kế hoạch thực hiện Nghị quyết của Quận ủy, Ủy ban nhân dân quận; giới thiệu, phát huy cách làm sáng tạo, hiệu quảcác phong trào thi đua yêu nước, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, góp phần tạo sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và nhân dân để tham gia tích cực thực hiện Nghị quyết.
Tổ chức, quán triệt thực hiện xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh thông qua phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, tập trung xây dựng phường văn minh đô thị, khu phố văn hóa, gia đình văn hóa, đơn vị văn hóa…, thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, xây dựng lối sống văn hóa tiến bộ, gắn với đẩy mạnh thực hiện nếp sống văn minh đô thị, xây dựng tuyến đường mỹ quan đô thị, tuyến kênh Tàu Hủ xanh - sạch - đẹp, thực hiện “15 phút vì Thành phố văn minh, sạch đẹp” nhằm từng bước hình thành môi trường văn hóa lành mạnh, lối sống văn hóa tích cực trong cộng đồng.
Thường xuyên quan tâm xây dựng văn hóa trong kinh tế, tạo điều kiện thuận lợi cho các loại hình dịch vụ văn hóa phát triển, khuyến khích các doanh nghiệp tham gia xây dựng, phát triển văn hóa lành mạnh. Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động văn hóa như tiến hành sửa chữa, tôn tạo di tích, tổ chức Hành trình công dân đến với di tích lịch sử văn hóa Quận 5, các Hội thi tìm hiểu các di tích lịch sử văn hóa, tổ chức chuyên đề Gặp gỡ và giao lưu với nhân chứng lịch sử tại khu di tích trại giam bệnh viện Chợ Quán; biên soạn và phát hành tập sách Tự hào di sản văn hóa Quận 5 phiên bản tiếng Việt, tiếng Anh, tiếng Hoa để giới thiệu với nhân dân và quảng bá đến du khách.
Bên cạnh đó, chủ động nhắc nhở và hướng dẫn ban quản trị các hội quán, các cơ sở tín ngưỡng, các di tích lịch sử - văn hóa dân gian tăng cường các hoạt động bảo vệ di tích, bảo quản tốt cơ sở vật chất, giữ gìn an ninh trật tự, thực hiện tốt Quy chế tổ chức lễ hội, Chỉ thị số 27/CT-TW của Bộ Chính trị về nếp sống văn minh trong hoạt động lễ hội, không để xảy ra các hoạt động mê tín dị đoan, ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục nhất là trong các dịp lễ hội.
Đồng thời, tổ chức khá thành công một số mô hình văn hóa nghệ thuật dân gian, truyền thống như: Liên hoan các dân tộc Chăm, Hoa, Khmer, Hội Đèn hoa, Lễ Hội Nguyên tiêu, Liên hoan nghệ thuật truyền thống dân tộc Hoa, nghệ thuật múa Lân - Sư - Rồng, âm nhạc dân tộc, múa dân gian, tranh thủy mạc, trò chơi dân gian, nghệ thuật tuồng cổ dân tộc Hoa… mang đậm màu sắc dân gian, đã huy động hàng ngàn lượt diễn viên quần chúng, tạo nên một nét riêng trong hoạt động văn hóa của quận. Các hoạt động của các câu lạc bộ như: mỹ thuật, văn nghệ tiếng Hoa, nhiếp ảnh, dân ca, dân vũ đã góp phần rất lớn trong việc giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật dân gian, truyền thống.
Việc bảo tồn một số loại hình nghệ thuật truyền thống được UNESCO công nhận như đờn ca tài tử, cải lương được quan tâm thực hiện. Các câu lạc bộ đờn ca tài tử, cải lương quận được tạo điều kiện sinh hoạt, luyện tập và biểu diễn định kỳ. Các ngành thuộc quận đã phối hợp xây dựng kế hoạch để phổ biến, quảng bá loại hình này đến học sinh các trường trung học phổ thông trên địa bàn, tổ chức lực lượng tham gia hội thi Liên hoan đờn ca tài tử thiếu nhi Giải búp sen vàng. Các lễ hội dân tộc truyền thống khác cũng được quan tâm bảo tồn như: lễ vía Bà, múa Lân – Sư – Rồng, kịch tuồng cổ người Hoa…
Đội ngũ văn nghệ sĩ luôn được quận quan tâm tạo điều kiện cho các hoạt động văn học, nghệ thuật, có cơ chế, chính sách đãi ngộ và hỗ trợ kinh phí hoạt động; các câu lạc bộ văn hóa nghệ thuật được củng cố và có nhiều đổi mới, nâng cao khả năng tập hợp hội viên, động viên phát huy tiềm năng sáng tạo và phát triển.
Công tác xã hội hóa lĩnh vực văn hóa được quan tâm thực hiện. Các cuộc lễ hội lớn như: Hội Đèn Hoa (Tết Nguyên đán), Lễ Hội Nguyên tiêu (rằm tháng Giêng âm lịch) đều được xem xét thận trọng về công tác tổ chức, huy động các lực lượng tham gia, công tác thiết kế trang trí, nội dung chương trình hoạt động…
Quận đã quy hoạch mạng lưới cơ sở văn hóa, giáo dục, y tế trên địa bàn đến năm 2020. Triển khai quy hoạch một số ngành nghề thương mại và dịch vụ trong lĩnh vực văn hóa - xã hội, hướng dẫn các cơ sở kinh doanh về điều kiện tổ chức kinh doanh các loại hình karaoke, vũ trường, trò chơi điện tử, xoa bóp. Bước đầu xác lập một số sản phẩm có thương hiệu về văn hóa như: lễ hội Nguyên Tiêu, lễ hội Trung Thu, phố Lồng đèn, phố Đông y, phố vàng - bạc - đá quý, tuyến tham quan các di tích.
Lễ hội Nguyên tiêu tại Quận 5
Quan tâm xây dựng các thiết chế và hoạt động văn hóa, thể thao ở cơ sở. Hệ thống thiết chế văn hóa - thể thao quận, đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất các thiết chế văn hóa: cải tạo hồ bơi Lam Sơn, công viên Văn Lang...
Quận đã đẩy mạnh các hình thức hoạt động sáng tạo của các câu lạc bộ, các đội nhóm, hội đoàn văn học nghệ thuật trong sáng tác, biểu diễn, thu hút học viên tham gia các lớp âm nhạc, hội họa, tổ chức nhiều loại hình giới thiệu sách, hội thảo, nói chuyện chuyên đề, bình thơ… vừa giữ gìn phát huy văn hóa truyền thống vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại để hướng dẫn và nâng cao thị hiếu thẩm mỹ đối với các lực lượng sáng tác, diễn viên và công chúng, nhất là thanh niên, thiếu nhi.
Có thể nói, trong 5 năm qua Quận 5 đã có nhiều cách làm hay, hình thức hoạt động góp phần thực hiện tốt Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”.