Quận 5 - thành phố Hồ Chí Minh có diện tích 4,27 km2. Phía Đông giáp Quận 1, phía Tây giáp Quận 6, phía Nam tiếp giáp Quận 8 dọc phía Bắc giáp Quận 10 và Quận 11. Giao thông thuận lợi với khu vực trung tâm thành phố, các quận, huyện và các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long nhờ trục đường thủy, đường bộ. Dân số hơn 171.000 người, trong đó người Hoa chiếm 35%. Với vị trí địa lý thuận lợi, Quận 5 luôn là một trong những trung tâm thương mại và dịch vụ lớn của Thành phố.
Trên địa bàn Quận 5 hiện có 212 chung cư (242 lô) được xây dựng và sử dụng trước năm 1975 đến nay đã xuống cấp, hư hỏng.
Tính đến nay, quận đã tổ chức kiểm định 205/206 chung cư đạt tỉ lệ 99,52%, kết quả cho thấy đa phần các chung cư có dấu hiệu xuống cấp như: đà bao lơn, bản thang, chiếu nghỉ cầu thang, máng nước đều bị nứt; lan can, trần nhà bị vỡ bê tông lộ cốt thép đã bị gỉ sét.
Trong đó, 155 chung cư có kết quả kiểm định cấp B (Khả năng chịu lực của kết cấu đáp ứng điều kiện sử dụng, cá biệt có cấu kiện ở trạng thái nguy hiểm, nhưng không ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực, công trình đáp ứng được yêu cầu sử dụng bình thường); 49 chung cư có kết quả kiểm định cấp C (Khả năng chịu lực của một bộ phận kết cấu không đáp ứng được điều kiện sử dụng, xuất hiện tình trạng nguy hiểm cục bộ) và 01 chung cư có kết quả kiểm định cấp D (Khả năng chịu lực của kết cấu không đáp ứng điều kiện sử dụng, nhà xuất hiện tình trạng nguy hiểm tổng thể).
Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ quận lần thứ XI và Chương trình hành động 15-CtrHĐ/QU ngày 11 tháng 7 năm 2016 của Ban Chấp hành Đảng bộ quận đề ra trong nhiệm vụ và giải pháp “Xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, phát triển đô thị bền vững, bảo vệ môi trường” có đề ra đến năm 2020 xây dựng mới và chỉnh trang ít nhất 50 chung cư; Ban Thường vụ Quận ủy đã tập trung chỉ đạo xây dựng thực hiện kế hoạch thí điểm xây dựng 5 cụm chung cư mới thay thế chung cư cũ trên địa bàn Quận 5.
Ban Thường vụ Quận ủy đã thành lập Ban chỉ đạo thực hiện thí điểm xây dựng 05 cụm chung cư mới thay thế một số chung cư cũ trên địa bàn Quận 5, Trưởng ban chỉ đạo Đồng chí Võ Tiến Sĩ – UVBTV Thành Ủy, Bí thư Quận ủy Quận 5. Ban Thường vụ Quận ủy đã thống nhất giao Ủy ban nhân dân quận thực hiện các thủ tục liên quan đầu tư xây dựng chung cư mới thay thế chung cư cũ được xây dựng trước năm 1975 theo quyết định của Ủy ban nhân dân thành phố ủy quyền, phân công cho Ủy ban nhân dân quận.
* Xây dựng chung cư mới cần sự đồng thuận và giải pháp đồng bộ:
Ngày 14 tháng 4 năm 2017, Ủy ban nhân dân Quận 5 đã trình dự thảo Kế hoạch thí điểm xây dựng chung cư mới thay thế 5 cụm chung cư cũ được xây dựng trước năm 1975 với thời gian dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2016 – 2020 Gồm các cụm chung cư: Cụm chung cư phường 5: 1147,1149 Trần Hưng Đạo;122 An Bình; Cụm chung phường 7: 362;346- 382; 380 Trần Phú; Cụm chung cư phường 10: 62 Lương Nhữ Học; Cụm chung cư phường 11: 47 -79 Ngô Quyền; 206/1- 206/34 Trần Hưng Đạo; Cụm chung cư phường 14: 171-177 Phùng Hưng; 826-842, 842/1-4 Nguyễn Trãi; 179-187, 189/20-22 Phùng Hưng; 854 Nguyễn Trãi.
Qua khảo sát, hiện trạng những chung cư cũ này được xây dựng thấp tầng, diện tích căn hộ nhỏ không phù hợp nhu cầu sử dụng ngày càng cao của người dân, xuống cấp gây mất mỹ quan đô thị, hệ thống phòng cháy chữa cháy chưa đạt yêu cầu theo quy chuẩn hiện hành, không đảm bảo công tác phòng cháy trong quá trình sử dụng và chữa cháy khi có cố xảy ra, v.v...
Hệ thống hạ tầng đã bị quá tải và xuống cấp trầm trọng gây ô nhiễm, không đảm bảo an toàn, mất vệ sinh môi trường, thiếu điều kiện sinh hoạt…. Đặc biệt có những trường hợp công năng xây dựng ban đầu không phải là nhà chung cư, nên không đảm bảo về an toàn và hệ thống phòng cháy, chữa cháy theo quy định hiện hành.
Theo kết quả kiểm định 5 cụm chung cư trên có hiện trạng kiến trúc công trình bị xuống cấp, hệ tường gạch bị thấm ố bong tróc, một số vị trí có tình trạng cơi nới lấn chiếm ra các ô giếng trời làm thay đổi công năng kiến trúc gây ra tình trạng thấm ố, gây nguy hiểm cho công trình. Hệ kết cấu cột, dầm, sàn bê tông cốt thép bị xuống cấp, thấm ố nặng , cốt thép chịu lực bị rỉ sét, mục, gây nứt bể, bong dộp lớp bê tông bảo vệ của cấu kiện, ảnh hưởng đến khả năng chịu lực và gây nguy hiểm đến tính mạng con người. Là nhà chung cư bị hư hỏng năng, không đảm bảo an toàn, có nguy cơ sụp đổ, hệ thống kỹ thuật đã bị xuống cấp, lỗi thời không còn đảm bảo cho người sử dụng.
Ngoài ra, toàn quận có trên 95% chung cư không có Ban Quản trị, quản lý chung cư, việc quản lý chủ yếu do tổ dân phố, Ủy ban nhân dân phường hoặc các hộ tự thỏa thuận thực hiện. Các chung cư được xây dựng trước năm 1975 đến nay đã trải qua quá trình sử dụng lâu dài trên 50 năm, không được bảo trì theo quy định, các chung cư đang trong giai đoạn xuống cấp; tình trạng các cấu kiện, liên kết trong quá trình sử dụng, dẫn đến chất lượng các chung cư giảm dần, hết hạn sử dụng.
Trong các bước triển khai khai thực hiện, UBND Quận 5 đã xây dựng phương án tạm cư cho 613 hộ dân đang sinh sống tại 5 cụm chung cư tại 3 dự án căn hộ tạm cư. Xây dựng chung cư mới thay thế chung cư cũ với nguyên tắc và phương châm đảm bảo 100% người dân được tái định cư tại chỗ.
Để việc thực hiện kế hoạch thành công cần có sự phối hợp tham gia của cả hệ thống chính trị cũng như sự đồng thuận và phối hợp của nhân dân trong việc thực hiện chủ trương lớn của quận.
Thông tin về các cụm chung cư xây dựng mới:
1/ Cụm chung cư phường 5: 1147, 1149 Trần Hưng Đạo; 122 An Bình
Cấp độ nguy hiểm cấp C
DT Đất: 2985,7 m2
DTSD: 8326,7m2
Tổng số căn hộ: 165 hộ ( có 5 hộ thuộc Sở hữu nhà nước)
Tỉ lệ chất lượng 47,00% đến 48,40%
Chung cư 1147 Trần Hưng Đạo
Chung cư 122 An Bình
2/ Cụm chung phường 7: - 362,346- 382, 380 Trần Phú
Cấp độ nguy hiểm cấp C
DT Đất: 2585,6 m2
DTSD: 7886,4m2
Tổng số căn hộ: 148 hộ ( có 13 hộ thuộc Sở hữu nhà nước)
Tỉ lệ chất lượng 49,84% đến 57,06%
Chung cư 346 Trần Phú
3/ Cụm chung cư phường 10: - 62 Lương Nhữ Học
Cấp độ nguy hiểm cấp C
DT Đất: 1010,2 m2
DTSD: 1542,1 m2
Tổng số căn hộ:32 hộ ( có 2 hộ thuộc Sở hữu nhà nước)
Tỉ lệ chất lượng 49,40%
Chung cư 62 Lương Nhữ Học
4/ Cụm chung cư phường 11: - 47 -79 Ngô Quyền; 206/1 – 206/34 Trần Hưng Đạo
Cấp độ nguy hiểm cấp C
DT Đất: 3774 m2
DTSD: 7284,6 m2
Tổng số căn hộ: 102 hộ ( có 15 hộ thuộc Sở hữu nhà nước)
Tỉ lệ chất lượng 45,4% đến 49,06%
Chung cư Ngô Quyền
5/ Cụm chung cư phường 14: - 171-177 Phùng Hưng; 826-842,
842/1-4 Nguyễn Trãi; 179-187, 189/20-22 Phùng Hưng; 854 Nguyễn Trãi.
Cấp độ nguy hiểm cấp B
DT Đất: 2254,7 m2
DTSD: 9806,1 m2
Tổng số căn hộ: 165 hộ ( có 22 hộ thuộc Sở hữu nhà nước)
Tỉ lệ chất lượng 53,6% đến 57,01%
Chung cư 171 – 177 Phùng Hưng