Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam năm 2015 đã xác định: “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội; tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, hoạt động đối ngoại nhân dân góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Đó cũng là mục tiêu giữ vững độc lập, thống nhất, vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; tôn trọng những ý kiến khác nhau không trái với lợi ích chung của dân tộc, xoá bỏ mặc cảm, định kiến, không phân biệt đối xử về quá khứ, giai cấp, thành phần, xây dựng tinh thần cởi mở, tin cậy lẫn nhau, hướng tới tương lai. Mặt trận Tổ quốc không chỉ tập hợp đoàn viên, hội viên của các tổ chức thành viên, mà còn rộng hơn là nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và tập hợp ý kiến, kiến nghị đa chiều của các tầng lớp nhân dân, của cả những cá nhân chưa tham gia các tổ chức quần chúng. Chú trọng tuyên truyền, giáo dục các tầng lớp nhân dân về mục tiêu chung, về truyền thống nhân nghĩa, khoan dung; đấu tranh chống lại sự chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc của các thế lực thù địch.
Trong năm qua, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Quận 5 và các tổ chức thành viên đã tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền thông qua việc phối hợp tổ chức lấy ý kiến góp ý cho các dự thảo văn bản pháp luật; tổ chức lấy ý kiến nhân dân, thông qua các tổ chức thành viên của Mặt trận về các dự thảo luật, pháp lệnh có liên quan đến quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Tham gia giám sát, đóng góp nhiều ý kiến về công tác cải cách hành chính, về công tác hòa giải ở cơ sở,về công tác phòng chống tội phạm, có giải pháp hữu hiệu làm giảm tai nạn giao thông. Đồng thời, chú trọng nắm bắt tình hình nhân dân để đề xuất, tham mưu cấp ủy, chính quyền giải quyết những vấn đề bức xúc trong nhân dân; phối hợp tổ chức tốt việc đối thoại với nhân dân, nhất là ở những nơi có phát sinh mâu thuẫn, bất đồng liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân. Tổ chức Đoàn giám sát việc lãnh đạo, triển khai thực hiện Quyết định số 935-QĐ/TU ngày 28/4/2017 của Ban Thường vụ Thành ủy tại UBND Phường 2, 3, 8 và 11 về nội dung người đứng đầu chính quyền phường tổ chức tiếp xúc đối thoại trực tiếp với các giới nhân dân trên địa bàn phường, về công tác trật tự đô thị, an toàn giao thông trên địa bàn phường, trước cổng bệnh viện, trường học; về lĩnh vực vệ sinh môi trường; đối thoại trực tiếp về công tác thực hiện quán triệt, phổ biến các Chương trình, Chỉ thị của Đảng; công tác tuyên truyền, vận động người dân trong các nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội mà trọng tâm năm 2019 là thực hiện Chỉ thị 19-CT/TU của Ban Thường vụ Thành ủy về thực hiện Cuộc vận động “Người dân thành phố Hồ Chí Minh không xả rác ra đường và kênh rạch, vì Thành phố sạch và giảm ngập nước”.
Mặt trận Tổ quốc 15 phường phối hợp cùng các tổ chức chính trị - xã hội trên địa bàn, Ban Mặt trận các khu phốnắm chắc tình hình địa bàn, những kiến nghị của nhân dân; chủ động tham mưu xây dựng kế hoạch tổ chức tiếp xúc, đối thoại với nhân dân theo từng nhóm lĩnh vực, từng khu vực, đối tượng khác nhau; ngoài ra tổ chức tiếp xúc, đối thoại đột xuất khi cần thiết,liên quan đến an ninh trật tự, tình hình trật tự xây dựng,bãi giữ xe; công tác phòng cháy chữa cháy tại chung cư, việc lắp đặt camera quan sát an ninh, việc giữ gìn vệ sinh môi trường trước bệnh viện; giải pháp thực hiện bảo vệ môi trường gắn với Chỉ thị số 19-CT/TU; việc sử dụng loa di động công suất lớn ảnh hưởng tiếng ồn trong khu dân cư và sức khỏe người dân; tham gia lấy ý kiến người dân về kinh phí sửa chữa chung cư; lấy ý kiến người dân về chủ trương thành lập Phố đi bộ, Phố ăn uống tại tuyến đường Phùng Hưng - Lão Tử; về tình hình trật tự xã hội, vệ sinh môi trường, chỉnh trang trang đô thị; tổ chức tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với các hộ lấy rác dân lập về triển khai việc thành lập Hợp tác xã và chuyển đổi xe thu gom rác ở các phường.
Nhìn chung, việc thực hiện Quyết định số 935-QĐ/TU, Quyết định số 936-QĐ/TU và Quyết định số 994-QĐ/TU của Thành ủy trong thời gian qua của các đơn vị, với trách nhiệm của mình, sau khi nhận được ý kiến của cử tri thông qua Mặt trận Tổ quốc, cấp ủy đảng - chính quyền đã tiếp thu, giải quyết, trả lời cơ bản những vấn đề cử tri kiến nghị. Ngoài ra, Tổ tư vấn Pháp luật thuộc Ủy ban MTTQ Quận (hàng ngày đều có các vị luật sư, luật gia trực tư vấn) tư vấn được 90 vụ việc, nhằm mục đích hỗ trợ pháp lý, giải thích, tư vấn các vấn đề mà người dân có nhu cầu trong tranh chấp dân sự, hôn nhân gia đình, khiếu nại, tố cáo....
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc quận tăng cường công tác giám sát cán bộ, công chức, đảng viên ở khu dân cư theo Chỉ thị số 19 của Thành ủy về thực hiện Quy chế “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam giám sát cán bộ, công chức, đảng viên ở khu dân cư” gắn với thực hiện Quy định số 1374-QĐ/TU ngày 01/12/2017 của Ban Thường vụ Thành ủy về quy trình giải quyết thông tin phản ánh liên quan các tập thể, cá nhân suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Hướng dẫn Mặt trận Tổ quốc 15 phường kiểm tra các khoản vận động thu, chi trong nhân dân, trong đó có Quỹ “Vì người nghèo”; Quỹ “Vì Biển đảo quê hương - Vì tuyến đầu Tổ quốc” và các loại Quỹ phối hợp với chính quyền vận động;Phát huy vai trò của Ban Thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư cộng đồng trên địa bàn.
Triển khai thực hiện và giám sát kết quả đánh giá sự hài lòng của người dân và tổ chức đối với công tác cải cách hành chính trên địa bàn. Cho ý kiến đánh giá, chấm điểm xác định chỉ số cải cách hành chính của Ủy ban nhân dân. Cụ thể triển khai và giám sát kết quả đánh giá sự hài lòng của người dân và tổ chức đối với công tác cải cách hành chính trên địa bàn Phường 2, 4, 8, 10 và 15.
Phối hợp tổ chức tốt các cuộc tiếp xúc cử tri với đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân Thành phố theo chuyên đề, lĩnh vực, đối tượng, địa bàn mà đại biểu quan tâmvà các buổi tiếp xúc cử tri với các tổ đại biểu HĐND quận - phường, các ý kiến, kiến nghị của cử tri tập trung vào những nội dung như: công tác quản lý, chỉnh trang đô thị; việc sắp xếp vị trí cho các hộ buôn bán hàng rong; tình trạng tái diễn buôn bán lấn chiếm lòng lề đường, vỉa hè, gây mất mỹ quan đô thị, vệ sinh môi trường; việc tái lập mặt đường, vỉa hè của các công trình ngầm hóa lưới điện, cải tạo cống thoát nước không đảm bảo yêu cầu, không đồng đều; công tác quản lý chó thả rong, người lang thang; hoạt động của các trạm xe khách trung chuyển trên địa bàn khu dân cư; tình trạng các chung cư cũ xuống cấp, không đảm bảo an toàn cho hộ dân; tình trạng ùn tắc xe vào giờ cao điểm; việc dán quảng cáo rao vặt sai quy định tại các tủ điện, trụ điện, mảng tường; ô nhiễm tiếng ồn nơi công cộng; việc giữ xe gắn máy trong nhà, trong hẻm không đảm bảo phòng cháy chữa cháy; việc xả nước thải, rác thải của các hộ kinh doanh...
Trong năm, 15 phường tổ chức triển khai 40 cuộc giám sát cụ thể như: giám sát việc thi công tu sửa“Ngầm hóa hệ thống chiếu sáng trên đường; việc tiến hành cải tạo và nạo vét một phần cống hẻm; Sửa chữa chung cư; giám sát công trình lắp đặt camera an ninh; việc giám sát công trình cải tạo hạ tầng kỹ thuật - Kết hợp ngầm hóa lưới điện, cáp viễn thông và hệ thống đèn chiếu sáng dân lập năm 2019 tại hẻm 13 Phó Cơ Điều (80% kinh phí Nhà nước, 20% Nhân dân đóng góp); giám sát công trình sửa chữa chung cư 194 Đỗ Ngọc Thạnh (100% kinh phí Nhà nước); giám sát công trình sửa chữa hẻm 57 Trần Nhân Tôn, (Nhà nước và nhân dân cùng làm, kinh phí 200 triệu); Giám sát tình hình các trạm xe trung chuyển dừng, đậu gây cản trở giao thông ảnh hưởng đến người dân trên các tuyến đường...
Năm 2019, Đại hội đại biểu MTTQ VN Q5 nhiệm kỳ 2019 – 2024 với chủ đề “Đoàn kết – Dân chủ - Vì sự phát triển cộng đồng” đã xác định hoạt động của Mặt trận phải luôn bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước gắn với địa bàn quận 5; đồng thời, hoạt động của Mặt trận phải xuất phát từ ý chí, nguyện vọng của Nhân dân địa phương; phải không ngừng đổi mới nội dung, đa dạng, linh hoạt về phương thức hoạt động, xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm, lấy khu phố làm địa bàn hoạt động chủ yếu; phối hợp chặt chẽ với phòng ban, cơ quan nhà nước, hiệp thương thống nhất, phát huy vai trò của các tổ chức thành viên và nâng cao năng lực hoạt động và uy tín của đội ngũ cán bộ là nhân tố quan trọng để hoàn thành nhiệm vụ chính trị của Mặt trận. Với kết quả trên, qua sự đồng thuận của nhân dân, sự hưởng ứng nhiệt tình của các cá nhân, phối hợp hiệu quả của Ban Mặt trận 99 khu phố, các tập thể, cơ quan, đơn vị, tổ chức thành viên, các hội đoàn, hội quán, cơ sở tôn giáo, năm 2019, MTTQ quận 5 tiếp tục được UBMTTQ TP đánh giá là đơn vị xuất sắc, dẫn đầu thi đua thành phố trong các phong trào hoạt động. Đây cũng chính là niềm vui, động lực để MTTQ Q5 ngày càng nỗ lực phấn đấu không ngừng, nhất là trong công tác giám sát, phản biện gắn với tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền vững mạnh, góp phần xây dựng quận 5 ngày càng “Văn minh – Hiện đại – Nghĩa tình”.