Trong hành trình xây dựng xã hội học tập tại Thành phố Hồ Chí Minh, bà Lý Kim Mai - Chủ tịch Hội Khuyến học Quận 5, nổi bật như một tấm gương điển hình về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Với hơn 50 năm cống hiến không ngừng nghỉ, bà đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng cộng đồng và đóng góp to lớn cho sự nghiệp giáo dục địa phương.
Khi về hưu, lẽ thường người ta sẽ chọn một cuộc sống an nhàn. Nhưng với bà, nghỉ hưu không đồng nghĩa với dừng lại, đó là lúc bà bước tiếp một hành trình mới - hành trình vun bồi cho sự học. Trên cương vị Chủ tịch Hội Khuyến học Quận 5, bà thổi vào phong trào khuyến học của địa phương một luồng sinh khí mới: thiết thực, sâu sát, sáng tạo và đầy nhân văn.
Một trong những mô hình mang đậm dấu ấn của bà là chương trình “Tiết kiệm nuôi heo đất khuyến học”. Từ ý tưởng giản dị bà đã biến chương trình thành một phong trào có sức lan tỏa rộng khắp. Heo đất được nuôi ở trường học, ở tổ dân phố, ở nhà dân; mỗi con heo đất là một tấm lòng, mỗi đồng tiền tiết kiệm là một tia hy vọng cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Sau hơn 20 năm, chương trình không chỉ góp phần gây quỹ hàng tỷ đồng mỗi năm mà còn khơi dậy tinh thần tiết kiệm, tương thân tương ái trong toàn cộng đồng. Chính mô hình ấy đã giúp Quận 5 được Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh khen thưởng và được nhiều quận, huyện trên địa bàn thành phố học tập, làm theo.
Không chỉ dừng ở “Heo đất”, bà Lý Kim Mai còn là người khởi xướng Quỹ học bổng Nguyễn Thị Minh Khai - một quỹ học bổng được ra đời để chăm lo cho con em cán bộ Hội phụ nữ và những học sinh vượt khó, hiếu học. Sau hơn 35 năm hoạt động, quỹ đã hỗ trợ hàng ngàn em học sinh, giúp các em không phải rời ghế nhà trường vì hoàn cảnh. Điều đáng quý là quỹ này không chỉ tồn tại mà còn lan rộng ra nhiều địa phương khác, trở thành hình mẫu về việc vận động cộng đồng cùng chăm lo cho sự học.
Trong công tác khuyến học, bà Lý Kim Mai đặc biệt chú trọng đến việc vận động các Hội quán của đồng bào dân tộc Hoa xây dựng Quỹ khuyến học, trao tặng học bổng hàng năm cho học sinh, sinh viên người Hoa. Đồng thời, bà cũng tích cực xây dựng Quỹ Khuyến học Quận 5 lớn mạnh, chăm lo cho học sinh hiếu học, vượt khó ngày càng nhiều hơn. Có thể nói, phong trào khuyến học ở Quận 5 dưới sự dẫn dắt của bà Lý Kim Mai không chỉ hiệu quả về vật chất mà còn sâu sắc về mặt tinh thần. Bà không chỉ quan tâm đến con số học bổng được trao, mà còn quan tâm đến từng hoàn cảnh, từng câu chuyện, từng em học sinh cụ thể. Bà đến tận nhà, tận trường, lắng nghe tâm tư của phụ huynh, học sinh, của các thầy cô giáo. Cái tâm trong sáng, sự chân thành của bà khiến ai tiếp xúc cũng kính trọng, quý mến và thường được mọi người gọi với cái tên thân thương "Má Lý Kim Mai".
Với những cống hiến không mệt mỏi, bà Lý Kim Mai đã được trao tặng nhiều bằng khen, giấy khen, trong đó có Bằng khen của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh vì thành tích xuất sắc trong công tác khuyến học, và nhiều lần được biểu dương là gương điển hình học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, với bà, phần thưởng lớn nhất chính là nụ cười hạnh phúc của các em học sinh khi nhận được suất học bổng; là lời cảm ơn của những gia đình có hoàn cảnh khó khăn; là sự đồng thuận của cộng đồng trong mỗi chương trình bà phát động.
Từ sự tận tụy ấy, bà Lý Kim Mai là một minh chứng rõ nét cho việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, không nhất thiết phải bắt đầu từ những điều lớn lao. Đôi khi, chỉ từ một con heo đất, một lá thư vận động, một buổi thăm hỏi gia đình, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, cũng có thể tạo nên những thay đổi tích cực cho cộng đồng.