Từ năm 2007, Quận 5 thực hiện thí điểm xây dựng lực lượng Thanh tra xây dựng cấp quận, phường. Nhiệm vụ của lực lượng này là quản lý trật tự xây dựng và trật tự đô thị trên địa bàn. Tuy nhiên, cuối tháng 3/2013, Chính phủ chính thức ban hành Nghị định về Tổ chức và hoạt động của Thanh tra ngành Xây dựng. Theo đó, Chính phủ chỉ đạo chấm dứt thực hiện quyết định số 89/2007/QĐ-TTg về việc thí điểm xây dựng thành lập Thanh tra xây dựng cấp quận – huyện và Thanh tra xây dựng cấp phường – xã – thị trấn tại thành phố Hồ Chí Minh.
Sau một năm lực lượng Thanh tra xây dựng chuyển về thành phố, Ủy ban nhân dân quận đã đề ra nhiều giải pháp cụ thể để thực hiện các công tác trật tự xây dựng, trật tự đô thị và vệ sinh môi trường trên địa bàn. Các Ban ngành đoàn thể quận và Ủy ban nhân dân 15 phường chủ động đề ra nhiều biện pháp phối hợp thực hiện, công tác trật tự xây dựng, trật tự đô thị và vệ sinh môi trường trên địa bàn có nhiều chuyển biến tích cực. Cơ chế thông tin, phản ánh khi phát hiện hành vi vi phạm về trật tự xây dựng được mở rộng, hiệu quả trong công tác kiểm tra, ngăn chặn và xử lý được nâng cao. Công tác trật tự đô thị, vệ sinh môi trường từng bước có chuyển biến tích cực, ý thức của người tham gia giao thông được nâng lên.
Tuy nhiên, hiện nay tình hình trật tự đô thị, vệ sinh môi trường trên địa bàn quận vẫn còn nhiều điểm phức tạp, chuyển biến chậm như tuyến đường Nguyễn Chí Thanh (khu vực Bệnh viện Chợ rẫy), tuyến đường Hồng Bàng (khu vực Bệnh viện Phụ sản Hùng Vương, Bệnh viện Đại học Y Dược), tuyến đường Trần Hưng Đạo (khu vực Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình), tuyến Võ Văn Kiệt, tình trạng mất an ninh trật tự còn diễn ra thường xuyên. Bên cạnh đó, tình trạng chiếm dụng lòng đường, vĩa hè để kinh doanh buôn bán hàng hóa, giữ xe…vẫn còn phổ biến, chưa xử lý nghiêm đã ảnh hưởng đến trật tự đô thị, an toàn giao thông, vệ sinh môi trường và mỹ quan đô thị.
Để khắc phục những tồn tại trong công tác trật tự đô thị, vệ sinh môi trường trên địa bàn quận, Phòng Quản lý đô thị đã tham mưu Ủy ban nhân dân quận nhiều giải pháp thiết thực như đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho cán bộ công chức, viên chức và người dân trên địa bàn; nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý nhà nước của Đội Quản lý trật tự đô thị quận, 15 phường và các cơ quan chức năng. Đồng thời tăng cường công tác kiểm soát, xử lý nghiêm vi phạm để nâng cao ý thức của người dân. Bên cạnh đó cần đẩy mạnh việc kiểm tra chấp hành quy trình, quy chế đối với cán bộ, công chức thực hiện công vụ, phòng chống tiêu cực trong thi hành công vụ…