COVID-19 là bệnh truyền nhiễm đặc biệt nguy hiểm, tỷ lệ tử vong cao, thuộc nhóm A theo quy định của Luật phòng chống bệnh truyền nhiễm 2007.
Việc không đeo khẩu trang nơi công cộng trong thời điểm dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp như hiện nay là rất nguy hiểm, có nguy cơ lây lan dịch bệnh ra cộng đồng.
Bởi vậy các địa phương có thể căn cứ vào quy định tại Nghị định 117 để tiến hành xử phạt hành chính đối với những trường hợp không đeo khẩu trang.
Căn cứ để cơ quan chức năng xử phạt có thể làm việc kiểm tra phát hiện trực tiếp; hoặc "phạt nguội" qua thông tin hình ảnh trong quá trình thực hiện các hoạt động nghiệp vụ hoặc do quần chúng nhân dân cung cấp.
Việc xử lý vi phạm hành chính dựa trên các chứng cứ là hình ảnh thì cần phải thận trọng xác minh làm rõ hình ảnh đó được ghi, được chụp ở thời điểm nào. Bởi việc phòng chống dịch bệnh COVID-19 kéo dài và mỗi địa phương, mỗi thời điểm lại có những quy định khác nhau.
Tại thời điểm mà địa phương quy định bắt buộc phải thực hiện các biện pháp bảo vệ cá nhân trong đó có đeo khẩu trang nơi công cộng mà cá nhân không chấp hành thì lúc đó mới có cơ sở để xử phạt.
Việc xử lý phải hướng đến mục đích là đảm bảo an toàn cho cộng đồng, là một hoạt động tuyên truyền, giáo dục tránh trường hợp xử lý thiếu căn cứ, dẫn đến khiếu kiện, gây bức xúc trong dư luận.
Theo Nghị định 117 ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế sẽ tăng mạnh mức xử phạt đối với hành vi không đeo khẩu trang nơi công cộng khi có yêu cầu để phòng dịch từ ngày 15/11/2020.
Cụ thể, tại điểm a khoản 1 Điều 12 Nghị định 117, quy định phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi không thực hiện biện pháp bảo vệ cá nhân đối với người tham gia chống dịch và người có nguy cơ mắc bệnh dịch theo hướng dẫn của cơ quan y tế.